بررسی تنوع ژنتیكی برخی گونه های زعفران ایران با استفاده ازخصوصیات کروموزومی

زعفران وحشی از گونه های جنس Crocus ، گیاهانی چند ساله، علفی و زینتی از خانواده زنبقیان Iridaceae هستند. مجموعهCrocus cancellatus به عنوان گونه وحشی زعفران دارای تنوع زیادی در مورفولوژی، سیتولوژی و اکولوژی می باشد. این پژوهشبه جهت بررسی خصوصیات کروموزومی و تهیه کاریوتیپ چهار اکوتیپ زیر گونه damascenus گیاه زعفران وحشی انجام شدهاست. تکامل کاریوتیپ میتواند از طریق تعیین خصوصیت مورفولوژی کروموزوم بر اساس موقعیت سانترومر بازسازی شود. در اینتحقیق بنه های چندین جمعیت از Crocus cancellatus subsp. Damascenus از استان های کردستان، مرکزی، فارس و لرستانجمع آوری شده و سپس در گلخانه دانشگاه کردستان کشت شدند و از ریشه های در حال رشد برای مطالعات سیتوژنتیکی استفاده گردید.بهترین تکنیک برای مطالعه میتوز، استفاده از بافت های مریستم نوک ریشه برای آمادهسازی کاریوتایپ می باشد. پارامترهای کروموزومیشامل طول بازوی بلند (L)، طول بازو کوتاه (S)، طول کروموزوم (CL)، نسبت بازوها (L/S, AR) و شاخص سانترومری (CI = S / CL) تخمین گردید. روش همبستگی برای آنالیز کلاستر برای بررسی شباهت بین جمعیت ها از نظر صفات مورفولوژی و کروموزومیاستفاده شد. بررسی های انجام شده نشان داد هر کدام از جمعیت ها دارای تعداد کروموزوم متفاوت می باشند. به طوریکه جمعیت اقلیدn=21 و جمعیت الیگودرز n=8 و مریوان n=8 و سقز دارای n=21 کروموزوم میباشند. نتایج حاصل از بررسی تنوع ژنتیکی وهمچنین بررسی فواصل جغرافیایی و دوری و نزدیکی ژنوتیپ های مورد مطالعه نشان داد که به طور کلی فواصل جغرافیایی دلیلی بردوری و نزدیکی ژنتیکی افراد نمی باشد و نتایج بیانگر ژنوتیپ های مربوط به استان کردستان (مریوان و سقز) درون یک گروه واقع نشدهو در دو گروه مجزا قرار گرفته اند.

کلیدواژه ها:

عدد کروموزومی ، زعفران وحشی ، ایدیوگرام ، گیاهان دارویی ، ایدیوکار