مفهوم و مبانی نظری مسیولیت مدنی

هر چند در حقوق اسلامی، با مبانی چندگانه در مسیولیت مدنی مواجهیم، لیکن، بنابر آنچه در باب مبانی مسیولیت مدنی در حقوق اسلام آمده، مبنای اصلی مسیولیت مدنی در حقوق اسلام مشابهت زیادی با فرضیه »خطر« یا »تضمین حق« در حقوق غرب دارد . بدین ترتیب که مطابق با مقررات و ضوابط حاکم بر ضمان و مسیولیت، خسارت زیان دیده صرف نظر از شخصیت جسمی، روانی و روحی وی، قابل جبران است به علاوه شاید بتوان اظهار نظر نمود که اصل و قاعده کلی در مسیولیت مدنی در حقوق اسلام، مسیولیت نوعی یا عینی است . برخی از صاحب نظران علم حقوق، دیدگاه فقهای اسلام را درباره مسیولیت مدنی و مبنای آن، اینگونه توصیف می فرماید : » در زمینه مسیولیت مدنی فقها به اجرای عدالت واقعی و رعایت انصاف بیش از احترام به اصل و منطق توجه داشته اند. آنان دریافته اند که روابط انسانها چنان تنوع دارد که محال است همه مظاهر آن را در سایه یک اصل قرار داد . چه ضرورت دارد که مبنای مسیولیت را به طور مطلق شخصی بدانیم و همه روابط اجتماعی را بر پایه این اصل بررسی کنیم، یا چه اجباری است که به طور کلی مفهوم تقصیر و اثر آن را منکر شویم و بنا را بر احراز رابطه مادی بین فعل شخص و زیان وارد شده بگذاریم« براساس دیدگاه فوق، اقتضای عدالت که بر جبران خسارت زیاندیده حکم میکند، تحقق و تثبیت مسیولیت مدنی نوعی و بدون »تقصیر« را که مشابهت با نظریات »خطر« یا »تضمین حق« در حقوق خارجی دارد، به عنوان یک اصل و قاعده اجتناب ناپذیر می سازد.

کلیدواژه ها:

مسیولیت مدنی ، ، مبانی مسیولیت مدنی ، تقصیر ، ضمان