اهمیت ریزتخلخل ها در تشکیل مخازن هیدروکربوری در گروه بنگستان دشت آبادان

مخازن هیدروکربوری واقع در سازندهای کربناته سروک و ایلام بعنوان دومین مخازن مهم نفتی کشور از اهمیت بالایی برخورداراند. عمده ذخایرموجود در این مخازن در توالی های انحلال یافته واقع در زیر سطوح ناپیوستگی تجمع یافته و از جنبه های مختلف مورد مطالعه محققین قرارگرفته است. با این وجود، بخشی از دخایر موجود در این مخازن، در رخساره های گل غالب (مادستون / وکستون) دور از ناپیوستگی ها تجمعیافته که تا کنون کمتر مورد توجه و مطالعه قرار گرفته اند. مطالعه حاضر، بر اساس نتایج تلفیقی بدست آمده از مطالعات مغرهه، مقراطع نرازکمیکروسکوپی، تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM)، لاگ های پتروفیزیکی و داده های تخلخل و تراوایی بدست آمده از ۳ چاه موجود درمیدان نفتی آزادگان جنوبی، به بررسی این افق های مخزنی پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که انواع مختلفی از حفرات درمقیاس میکروسکوپی در رخساره های گل غالب مخازن بنگستان دیده می شود که نوع و فراوانی آن ها به میزان زیادی وابسته به بافت میکرایتو جایگاه چینه شناسی آن ها است. بر همین اساس، تعداد ۶ رده بافت میکرایت بر اساس مطالعات تصاویر میکروسکوپ الکترونی تشخیص دادهشد و کیفیت مخزنی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. رخساره های گل غالب با تخلخل میکروسکوپی بالا (۱۰ تا ۲۵ درصد) واحدهای مخزنیمهمی را در بخش پایینی سازند ایلام (سیستم تراکت پیشرونده) و بخش های میانی سازند سروک شکل داده اند. در سازند ایلام، رخساره هایمتعلق به دریای باز (رمپ بیرونی و حوضه) با فراوانی الیگوستژین ها و فرامینیفرهای پلانکتون و غلبه حفرات میکروسکوپی از نوخ قالبی و دروناسکلتی، واحد مخزنی اصلی این سازند در میدان مورد مطالعه به شمار می روند که حفرات آن ها در یک سیستم دیاژنزی بسته با نرخ جریانسیال پایین تکامل یافته است. بر خلاف این، در سازند سروک، نفوذ سیالات جوی و گردش سیالات تحت اشباع از کربنات کلسیم در یکسیستم دیاژنزی نیمه باز سبب انحلال میکروسکوپی ذرات میکرایت و گردشدگی آن ها شده و رخساره های متخلخل با انواخ حفرات انحلالی وبین دانه ای را در رخساره های گل غالب لاگونی و دریای باز پدید آورده است. در این سازند سروک، چنین رخساره هایی را می توان بعنوانمخازن درجه دوم، پس از رخساره های انحلال یافته و رودیستی، به شمار آورد.

کلیدواژه ها:

تخلخل میکروسکوپی ، رخساره گل غالب ، بافت میکرایت ، واحد مخهنی ، سازندهای سروک و ایلام