نقش تربیتی طبیعت (تربیت عقلانی) از منظر سعدی

؛ «طبیعت» یکی از منابع مهم معرفت شناختی در فلسفه تعلیم و تربیت است که سهم مهمی در تربیت انسان دارد، به کمک ابزارهای شناختی می توان به بالاترین مرتبه دریافت معرفت از آن نائل شد، لذا شناخت ویژگی هایطبیعت به عنوان مبانی و اساس کار فرایند طبیعت شناسی و تربیت امری ضروری است، سعدی یکی از بزرگان علم و ادب، طبیعت را با نگاه نافذ خویش به خوبی دریافته و باب گشایش حقایق عالم را به روی انسان گشوده تابا افزایش دانش و آگاهی در انسان موجب تربیت عقلانی و هدایت انسان در مسیر حقیقت گردد. روش این پژوهش از نوع کیفی است و استخراج و تبیین برخی ویژگی های طبیعت در آثار سعدی به عنوان «مبانی» و سپس استنباط و استنتاج دلالت های تربیتی مبتنی بر آن در اعتلا و رشد قوه عقلانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، بدین منظور از روش توصیفی- تحلیلی در قالب پژوهش نظری با مبانی کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش مبین آن است که می توان در آثار سعدی ویژگی هایی مانند طبیعت نماد آیت الهی، شکوفایی عقل، زیبایی، تسبیح گویی و عشق ورزی، رستاخیز را استخراج و دلالت های تربیتی مرتبط با مبانی را از جمله عبرت آموزی، پرسش، استدلال، تزکیه نفس، پرورش ذوق هنری در توازن عقل و احساس، رعایت تناسب و تعادل، زیبایی توام با نیکی، رعایت اعتدال، حکایت گویی، تشبیه و تمثیل، حقیقت جویی، آگاهی بخشی در خصوص امانت داری و اعطای بینش نسبت به معاد را استنباط کرد.

کلیدواژه ها:

طبیعت ، شناخت ، سعدی ، تربیت عقلانی