پیشینه تاریخی فرهنگ استراتژیک «عزت طلبی» در سیاست خارجی شاه عباس صفوی

عده ای بر این باورند که در سال های پس از انقلاب اسلامی، حفظ شان و عزت طلبی در سیاست خارجی بر منافع ملی رجحان داشته است و از این رهگذر منافع ملی بعضا مغفول واقع شده اند. اما باید بیان کرد این میزان از توجه به شان و عزت جویی می تواند بر گرفته  از« فرهنگ استراتژیک منزلت طلب» ایرانیان باشد. در واقع این امر نه الزاما بعد از انقلاب اسلامی بلکه، قرن هاست در تعامل ایران با جهان خارج اعمال شده که می توان دوران صفویه را  بعنوان یکی از نخستین تجلیات تجربه فرهنگ استراتژیک منزلت طلبی در سیاست خارجی معاصر ایران نام برد.  به رغم پژوهشهای گسترده ای که از سوی پژوهشگران داخلی و خارجی در زمینه تاریخ ایران عصر صفوی صورت گرفته است، به جرئت می توان اذعان داشت که گستره و دامنه مطالعات صفوی شناسی در میان ادوار مختلف تاریخ ایران کم نظیر است و هر روز ابعاد تازه ای از مسائل فکری، فرهنگی، هنری، تمدنی، دینی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی... جلوه گر می سازد.   بنابراین ، مقاله حاضر با کاربست مفهوم تحلیلی « عزت جوئی » و با رویکردی تاریخی و روشی توصیفی ـ تحلیلی ، در پی اثبات این فرضیه است که مفاهیم دیگری بجز کسب «قدرت» و «امنیّت» همچون« عزت جوئی » با سه مؤلّفۀ  «محدودیّت خودخواسته در منازعات» ، « اولویّت هویّت» و « منزلت جوئی»  قابلیّت تبیین سیاست خارجی  ایران را در دوران شاه عباس صفوی دارد ؟  

کلیدواژه ها:

Foreign policy ، dignity ، self-imposed constraint on conflict ، identity and status quo ، سیاست خارجی ، عزت جوئی ، محدودیت خودخواسته بر منازعات ، هویّت یابی و منزلت طلبی