ارتباط بین سواد سلامت و سازه‏های تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده و انجام آزمون‏های غربالگری سرطان پستان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی رشتخوار1393

چکیده مقدمه: سواد سلامت را می‏توان به صورت توانایی خواندن، درک کردن و عمل کردن بر اساس توصیه‏های بهداشتی و سلامتی تعریف کرد. تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده، اصلی‏ترین علت یک رفتار را، قصد برای انجام آن رفتار می‏داند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سواد سلامت و سازه‏های تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده و انجام آزمون‏های غربالگری سرطان پستان در زنان روستایی رشتخوار انجام شد. روش بررسی: این مطالعه مقطعی بر روی 250 نفر از زنان 35 ساله و بالاتر تحت پوشش مراکز روستایی رشتخوار انجام شد. روش نمونه‏گیری به صورت تصادفی چند مرحله‏ای بود. ابزار جمع‏آوری داده‏ها پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده و پرسشنامه سواد سلامت عملکردی بزرگسالان (TOFHLA) بود. که توسط زنان تکمیل شد. داده‏های جمع‎آوری شده توسط نرم‏افزار 16‏SPSS و آمار توصیفی و آزمون‏های همبستگی اسپیرمن، کروسکال- والیس و رگرسیون خطی در سطح معنی‏داری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‏ها: میانگین سنی افراد مورد مطالعه 84/4±6/39 بود. آزمون کروسکال- والیس نشان داد بین سواد سلامت و انجام آزمون‏های غربالگری سرطان پستان ارتباط معناداری وجود دارد (p<0/001). همچنین بر اساس ضریب همبستگی اسپیرمن، بین سواد سلامت و هنجارهای انتزاعی (p<0/001, r=0/49) و همچنین بین نگرش و سواد سلامت  (p<0/001, r=0/40)ارتباط معناداری وجود داشت. بر اساس نتایج رگرسیون خطی، سازه‏های تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده توانستند 40% از واریانس رفتار را پیش‏بینی نمایند. نتیجه‏گیری: نتایج مطالعه نشان داد که تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده می‏تواند به عنوان چهارچوب مناسبی برای طراحی و اجرای مداخلات سرطان پستان و سواد سلامت بکار رود.

کلیدواژه ها:

Health Literacy ، Theory of Planned Behavior ، Breast Cancer ، Screening ، Women ، سواد سلامت ، تئوری رفتار برنامه‏ریزی شده ، سرطان پستان ، غربالگری ، زنان