آیندۀ نفت و تأثیر آن بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران

منابع انرژی از مهم‌ترین موضوعات مرتبط با تمدّن فعلی بشر محسوب می‌شود. در میان تمامی حامل‎های انرژی، منابع هیدروکربوری، جایگاه رقابت‌ناپذیری در سبد انرژی جهان دارند. تأثیر آیندۀ بلندمدت نفت بر امنیت اقتصادی ج.ا.ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‎ترین کشورهای دارندۀ ذخایر متعارف هیدروکربوری از یک‌سو و دارای اقتصاد وابسته به نفت از سوی دیگر حائز اهمیت است. تغییرات آب‌وهوایی، گذار انرژی و تغییر نقش نفت، مهم‌ترین کلان‌روندها و تغییرات فناوری مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر، بهره‌وری انرژی، ازدیاد برداشت نفت و خودروهای برقی، افزایش تولید از منابع نامتعارف نفت و گاز و تحول دیجیتال پیشران‌های مؤثر و نیروهای عمده شکل‌دهنده به آینده نفت می‌باشند. آینده بلندمدت نفت با کلان‌روندها و پیشران‌های بیان شده، موجب تضعیف امنیت اقتصادی به‌عنوان یکی از ابعاد اصلی امنیت ملی خواهد شد. به‌منظور کاهش آثار منفی وابستگی اقتصاد به نفت و پایدارسازی اقتصاد کشور و با هدف تبدیل اقتصادِ متکی به نفت به اقتصاد مبتنی به نفت، اتخاذِ شش راهکارِ اولویت‌دار به ترتیب شاملِ اصلاح ساختار نظام بودجه‌ریزی در کشور، بهبود نظام یارانه انرژی، یکپارچه‌سازی نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در بخش انرژی، تکمیل و توسعه زنجیره ارزش، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدید پذیر و در نهایت افزایش تولید نفت به‌منظور تبدیل منابع زیرزمینی به روزمینی و خلق ثروت از صادرات نفت ضروری است.

کلیدواژه ها:

آینده‌پژوهی ، آینده نفت ، امنیت اقتصادی ، نیروهای پیشران