روندهای مسلط منطقه‌ای و آینده نظم در خاورمیانه

هدف اصلی مقاله حاضر شناخت روندهای ساختاری و نهادینه در خاورمیانه و پیش ‏بینی تحولات آتی با تأکید بر تجزیه ‏طلبی کردها است. سؤال اصلی مقاله این است که روندهای ساختاری موجود در خاورمیانه، به‌خصوص تجزیه‏ طلبی کردها چه تأثیری بر نظم منطقه ‏ای خواهند داشت؟ منظور از روندهای ساختاری و نهادینه مسائل مهمی چون احتمال تجزیه برخی از کشورها و شکل‏ گیری کشورهای جدید بر محوریت کردها، اوج‏گیری اسلام رادیکال سنی و احتمالاً افول آن طی سال‏ های آینده، احتمال فزاینده تسری بی‏ ثباتی به قدرت ‏ها و بازیگران اصلی خاورمیانه به‌خصوص ترکیه و عربستان، روند روبه گسترش سیاست‏ های دست ‏راستی در اسرائیل، کاهش اهمیت استراتژیک خاورمیانه برای آمریکا و درنهایت اهمیت فزاینده خاورمیانه برای کشورهای اروپایی است. با توجه به این روندها و در پاسخ به سؤال اصلی، فرضیه بدین شکل مطرح می‏شود: «نظم منطقه ‏ای در خاورمیانه درنتیجه هجوم عوامل و بازیگران مختلف در آستانه یک دوره انتقالی جدی قرار دارد، بر این اساس پیش‏ بینی می‏شود در سالیان آینده شاهد خاورمیانه ‏ای متفاوت با محوریت رشد ملی‏گرایی، تجزیه‏ طلبی، شکل‏گیری کشورهای جدید و جدال آن‌ها با بازیگران مسلط، تداوم رقابت ایدئولوژیک قدرت‏های منطقه‏ ای با افزایش احتمال تسری بحران به آن‌ها باشیم». مقاله حاضر قصد دارد این موضوع را در پنج بخش به روش تحلیلی و با رویکردی مبتنی بر آینده موردبحث و بررسی قرار دهد.

کلیدواژه ها:

نظم سایکس‏ پیکو ، اقلیم کردستان ، رقابت منطقه‏ ای ، احیای ملی‏ گرایی ، بازیگران فرامنطقه ‏ای