بررسی آینده‌پژوهی حضور ناتو در خاورمیانه و محیط پیرامونی ایران و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

ناتو از جمله سازمان‌های بین‌المللی امنیت دسته‌جمعی و نظامی است. با فروپاشی شوروی ، ناتو فسلفه وجودی خود را از دست داد، ولی بحران‌های بین‌المللی از جمله جنگ‌های خلیج فارس، بحران کوزوو و... موجب شد در سال 1997، رسما هدف خود را ایجاد صلح و امنیت در جهان معرفی نماید و بر طبق آن به فرآیند گسترش خود به شرق بپردازد. جنگ‌های 2001 افغانستان و 2003 عراق، ناتو را علاوه بر ترکیه، در این مناطق با ایران نیز همسایه کرد، همچنین ناتو با دیگر همسایگان ایران شروع به همکاری گسترده نمود. حال، سوال اصلی پژوهش آن است که «با توجه به سیاست گسترش به شرق ناتو، انواع سناریوهای رفتاری قابل پیش‌بینی این حضور در محیط پیرامونی ایران، برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟» روش بررسی پژوهش روش‌های تحلیلی و سناریونویسی است و اطلاعات به صورت اسنادی جمع‌آوری شده است. نتیجه کلی نیز نشان می‌دهد که با توجه به تعمیق حضور ناتو در محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران و این امر که آمریکا رهبری ناتو را بر عهده دارد، دارای روابط خصمانه با جمهوری اسلامی ایران است، سناریوهای قابل پیش‌بینی رفتار ناتو، طیفی از سناریوهای پرخطر، کم‌خطر و همکاری‌جویانه می‌باشد و میزان تهدیدها و فرصت‌های این سناریوها برای امنیت ملی ایران، وابسته به راهبردهایی است که سیاست خارجی ایران در برابر آن اتخاذ می‌کند، یعنی اینکه رفتاری تهدیدآمیز از خود نشان دهد و یا رفتاری تنش‌زدا، به علاوه اینکه ایران تا چه حد توانایی دارد تا انواع قدرت‌های خود را تقویت کند، در رفتار آینده ناتو با ایران مؤثر می‌باشد.

کلیدواژه ها:

ناتو ، ایران ، مناطق پیرامونی ، خاورمیانه ، امنیت ملی ، آینده‌پژوهی