نقش پادشاه و ملکه جنیان در فرش عرب جنی فارس

در این نوشتار تلاش بر آن است تا ریشه­های تصویری فرش عرب جنی شناسایی گردد. به عقیده­ی نگارنده، این فرش، دارای نقوشی از نیروهای ماوراء­الطبیعه می­باشد که در ترکیب و خلط داستان­های مربوط به جمشید، پادشاه اُسطوره­ای و حضرت سلیمان (ع)، به وجود آمده­اند. با توجه به این که هنر ایرانی معمولاً با روایات و یا اعتقادات مذهبی آمیختگی دارد؛ لذا آشنایی با شباهتهای داستان جمشید افسانه­ای با سلیمان نبی، از یک سو و از سوی دیگر شناسایی اعتقادات کیش صابئین و محل عزیمت و کوچ ایشان، به عنوان حلقه­ی واسط برای شناسایی نقوش موسوم به «جنی» حایز اهمیت می­باشد. عنصر مشترک میان جمشید، سلیمان نبی و صابئان، آب به اشکال مختلف است. آب در روایات اسلامی، بن­مایه­های داستان سلیمان نبی (ع) را شکل می­دهد و در قالب بلقیس، صَخَر جنی و در نهایت اُمّ­الصبیان بروز و ظهور می­یابد. آب در اعتقادات مزدیسنی، با درون­مایه­ی داستان جمشید اُسطوره­ای هم­آمیزی دارد و در قالب ایزدبانوی ناهید پا به عرصه­ی وجود می­نهد؛ در کیش صابئان نیز که به پرستندگان آب شهره­اند، در قالب تقدس آب و اعتقادات ایشان به غسل تعمید بیان می­شود. این نوشتار از مقایسه تطبیقی نقوش، فرهنگ عامه و ادبیات دینی و کهن ایران بهره جسته و روش تحقیق به صورت توصیفی­- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوه­ی کتابخانه­ای و میدانی می­باشد.

کلیدواژه ها:

Arab Jinni carpet ، Jamshid ، Solomon ، Omme sebyān ، Nahid goddess ، Sabean ، ğeni. ، فرش عرب جنی ، جمشید ، سلیمان نبی ، امّ‌الصبیان ، ایزدبانوی اناهیتا ، صابئان ، جن