بررسی نقش مولکول های Fas و FasL در مسیر خارجی آپوپتوز به عنوان هدف درمانی در سرطان کولورکتال

در ایران، سرطان کولورکتال(CRC) به ترتیب پنجمین و سومین سرطان رایج در مردان و زنان می‌باشد. هیچ انتخاب درمانی برای فرم متاستازی CRC در دسترس نیست لذا شناسایی اهداف شیمی‌درمانی و مولکولی جدید جهت ارتقا بقا و درمان‌پذیری بیماران حائز اهمیت است. فرار از مسیرهای آپوپتوزی در ایجاد و پیشرفت سرطان از جمله CRC نقشی مهمی را‎ ایفا می‌‌کند. شناخت اساس مکانیسم مسیرهای پیام‌رسان آپوپتوز و ابزارهایی که سرطان برای فرار از آپوپتوز استفاده می‌کنند منجر به طراحی درمان‌های مؤثر می‌شود که رشد سلول را مهار کند. یکی از مسیرهای خارجی آپوپتوزی، مسیر مرگ Fas/FasL است. هدف از این مقاله مروری سیستماتیک، بررسی مسیر مرگ که می‌تواند در شناسایی هدف‌های درمانی جدید در سرطان کولورکتال مؤثر واقع شود. مسیر گیرنده مرگ، بر سیستم ایمنی تومور نظارت دارد و با استفاده از سلول‌های NK و T، سبب تخریب سلول توموری می‌شود و این عمل را از طریق القا آپوپتوز توسط FasL انجام می‌دهند. سلول‌های سرطانی طی پدیده حمله متقابل Fas با بیان FasL باعث القای آپوپتوز در سلول‌های T می‌شوند و در نتیجه منجر به تضعیف پاسخ ایمنی علیه تومور می‌گردند. بدین منظور این مطالعه مروری سیستماتیک با استفاده از کلمات کلیدی سرطان، آپوپتوز، Fas، FasL و سیستم ایمنی در پایگاه‌های اطلاعات 86 مطالعه که از سال 1995 تا 2020 به بررسی تغییرات آپوپتوز در سرطان پرداخته بودند، انتخاب و مورداستفاده قرار گرفت. حمله متقابل Fas، مکانیسمی است که سلول‌های توموری برای فرار از ایمنی استفاده می‌کنند. ایجاد حساسیت مجدد به آپوپتوز به‌واسطه Fas نوعی مداخله درمانی مؤثر محسوب می‌گردد؛ که با تغییر بیان ژن‌های Fas و FasL می‌توان مانع از حمله متقابل Fas توسط تومور شد و نهایتاً منجر به کارآمد شدن ایمنی در برابر سلول‌های توموری گردید.  

کلیدواژه ها:

Colon cancer ، Apoptosis ، Fas ، FasL ، Immune system. ، سرطان کولون ، آپوپتوز ، Fas ، FasL و سیستم ایمنی.