معرفت الهی، انگیزه ها و موانع (بررسی آثار رفتاری معرفت به افعال الهی)

عوامل و انگیزه هایی وجود دارند که شخص را وادار می کنند تا در مسیر خداشناسی قدم بردارد و معرفت او را جویا شود. این مسئله از نقطه نظر علم اخلاق از اهمیت والایی برخوردار است، زیرا انسان با شناختن چنین عوامل و انگیزه هایی می تواند از رهگذر تقویت آنها خودش یا دیگران را در زمینه خداشناسی به تلاش بیشتری وادارد و یا با شناساندن و تأئید و تحریک آنها، شخص را وادار کند تا بطور خودکار، دنبال کسب معرفت برود. آنچه از بررسی مستندات روایی و منابع دینی بر می آید سرآغاز این معرفت، معرفت النفس است و خود شناسی از گام های نخستین، در راه اصلاح نفس و تهذیب اخلاق و پرورش ملکات والای انسانی، می باشد. آن کس که خود را نشناسد و از کاستی ها و عیوب خویش با خبر نشود، به دنبال اصلاح خویش و بهره گیری از طبیبان مسیحا نفس روحانی، نخواهد رفت. بنابراین، برای انسان و بویژه یک معلم اخلاق و مربی، شناختن این انگیزه ها ضروری به نظر می رسد. و همچنین افعال الهی که جلوه هایی از صفات الهی هستند، در صورتی که مورد شناخت و ادراک انسان قرار گیرند، آثار ویژه ای در دل و روان و سپس در عمل و رفتار وی پدیدی میآورند و از آنجا که افعال الهی چهره های گوناگونی دارند، به این معنا که مفاهیم مختلفی از آنها انتزاع می شود و با زمینه های مختلف روحی انسان ارتباط پیدا می کنند، به تناسب آنها صفات و افعال اخلاقی متعددی در این رابطه مطرح می شود. از این رو، در این جا با استفاده از منابع مختلف در حوزه اندیشه و اخلاق برای بیان مسئله فوق به بررسی برخی از این عوامل، موانع و ا نگیزه ها و رابطه ی خودشناسی و خداشناسی و تهذیب نفس و نیز آثار روانی و رفتاری که از این معرفت حاصل می شود را پرداخته ایم.

کلیدواژه ها:

تهذیب ، نفس ، معرفت ، خدا ، آثار روانی