مطالعه غلظت نیترات در سبزی‌های برگی دشت ورامین و ارزیابی ریسک خطرپذیری آن برای انسان

محتوای نیترات یکی از مهمترین فاکتورها برای تعیین کیفیت سبزی­ها است که رعایت حد مجاز آن برای سلامت محصول و انسان مهم است. در همین راستا، طی یک مطالعه مزرعه­ای یک­ساله  در سال 1393، غلظت نیترات در 12 سبزی مهم برگی شامل کاهو، اسفناج، کرفس، کلم، نعناع، شوید، شاهی، شنبلیله، تره، گشنیز، جعفری و مرزه مناطق عمده تولید سبزی­های برگی دشت ورامین اندازه­گیری شد. میانگین غلظت نیترات در سبزی­های برگی مطالعه شده 1458 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن تر بود که در بین سبزی­های برگی، کاهو با میانگین 3909 میلی­گرم در کیلوگرم وزن تازه، بیشترین میزان تجمع نیترات و شنبلیله با میانگین 641 میلی­گرم در کیلوگرم وزن تازه کم­ترین میزان تجمع نیترات را داشت. میانگین غلظت نیترات نمونه­های هر سبزی با آزمون T-test با حداکثر غلظت مجاز نیترات برای هر سبزی مقایسه آماری شد. در تمامی نمونه­های کاهو، اسفناج و کرفس مورد مطالعه، غلظت نیترات به­طور معنی­داری، فراتر از حداکثر مجاز بود، در­حالی که در تمامی نمونه­های شنبلیله و گشنیز، غلظت نیترات به­طور معنی­داری کم­تر از حداکثر مجاز بود. با در نظر گرفتن حداکثر مجاز مقدار جذب روزانه نیترات برای انسان (86/3 میلی­گرم در روز به ازای کیلوگرم وزن بدن) و میانگین میزان نیترات در سبزی­های مورد مطالعه، حداکثر مجاز مصرف روزانه هر یک از گونه­های مختلف سبزی­های برگی محاسبه شد. نتایج نشان داد که تنها با مصرف روزانه 76 گرم کاهو یا 94 گرم اسفناج توسط یک فرد 80 کیلوگرمی، حداکثر مجاز نیترات وارد بدن مصرف کننده می­شود و مصرف بیشتر از این مقدار موجب افزایش ریسک خطر برای سلامتی می­گردد.

کلیدواژه ها:

اسفناج ، حداکثر مجاز مصرف ، کاهو ، کرفس