گرایش اجتماعی در تفاسیر قرآن پیشران موثر در شکل‌گیری و شکوفایی تمدن نوین اسلامی

یکی از گرایش‌های جدید در تفسیر که در یک‌صدساله اخیر مورد توجه مفسران قرآن قرار گرفته، رویکرد اجتماعی به قرآن است. در این رویکرد، مفسر قرآن درصدد تلاش برای حل مشکلات اجتماعی، پاسخگویی به شبهات و نیازهای عصر جدید، توجه به جهت‌گیری‌های عصری درباره مسائل اجتماعی برای ساختن تمدنی مبتنی‌بر قرآن و آموزه‌های وحیانی است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد است تا نشان دهد که رویکرد اجتماعی به قرآن، از جهات گوناگونی بر شکل‌گیری و شکوفایی تمدن نوین اسلامی تأثیر زیادی دارد. برخی از مهم‌ترین این موارد عبارت‌اند از: هویت‌بخشی به جامعه اسلامی؛ عینی کردن ارزش‌ها و به‌صحنه آوردن تعالیم قرآن؛ تطابق دادن آموزه‌ها با ظرفیت اجتماعی در قلمرو حیات انسان‌ها؛ وحدت بخشیدن به امت اسلامی برای مقابله با دشمنان؛ تبیین سنت‌های الهی درباره حیات و زوال تمدن‌ها؛ معرفی نظام‌های سیاسی، اجتماعی و اخلاقی مبتنی‌بر آموزه‌های قرآنی؛ و توجه به تعلیم و تربیت نسلی نو مبتنی‌بر آموزه‌های قرآنی برای ساختن تمدنی نوین، مطابق با معارف حقیقی اسلام.

کلیدواژه ها:

تمدن ، تمدن اسلامی ، آینده تمدن اسلامی ، تمدن نوین اسلامی ، تفسیر قرآن ، گرایش اجتماعی