امکانسنجی کاربست نظریه استعاره مفهومی در تحلیل مسائل اصول فقه
محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 52، شماره: 2
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 371
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FIQH-52-2_007
تاریخ نمایه سازی: 22 دی 1399
چکیده مقاله:
از نظر عالمان اصول فقه، احکام الهی نزد خداوند اموری ثابت و واقعیاند و احکام استنباط شده توسط فقیهان، ظاهریاند و در فرض ناسازگاری با آن احکام واقعی، تغییری در آنها ایجاد نمیکنند. با این وجود، این پرسش مطرح است که چه عاملی سبب میشود تا فقها در موضوعهای یکسان و با مراجعه به منابع مشابه، احکام متفاوتی استنباط کنند؟ هرچند بیشتر پاسخها به این پرسش ناظر به تأثیر زمان و مکان و تغییر موضوعهای احکام است، اما به نظر میرسد یکی از اسباب اثرگذار در تغییر احکام شرعی، اختلاف در دستگاه «استعاره-نظریه» است. بر اساس دستاوردهای زبانشناسانِ شناختگرای معاصر، فرآیند تفکر انسان، ماهیتی استعاری داشته، بیشتر استعارههای زبانی، معلول وجود استعارهها در ساختار مفهومی ذهن انسان است. بر این اساس، تمامی مفاهیم انتزاعی به واسطه فرآیند تجسم سازی از یک امر شناختهشده و عینی، مفهومی میشوند. یافتههای پژوهش حاضر که به روش تحلیلی – توصیفی و به استناد منابع کتابخانهای انجام شده است، نشان میدهد اختلاف در احکام، ناشی از اختلاف در نظریههای اصولی است و اختلاف در نظریههای اصولی، برآمده از دگردیسی در استعارههای پشتیبان و درونی این نظریات است. برای نمونه، دو استعاره «عبد و مولا» و «قانونگذار و قانون پذیر» که در طول زمان و بر اساس مفهوم انتزاعی «تکلیف» - به عنوان مهمترین و تأثیرگذارترین مفهوم انتزاعی موجود در اصول فقه - شکل گرفتهاند، سبب ایجاد نظریههای مختلفی در این علم شده و به دنبال آن بر استنباط فقیه از منابع فقهی (کتاب و سنت) نیز اثرگذار بوده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سعید نظری توکلی
دانشگاه تهران
مسعود جهاندوست دالنجان
دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :