اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در کاهش حساسیت اضطرابی بیماران مبتلا به درد مزمن

مقدمه:  توجه به مسائل روان ‌شناختی می‌تواند سهم به سزایی در ارتقای سلامت بیماران مبتلا به درد مزمن داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در حساسیت اضطرابی بیماران مبتلا به درد مزمن بود. روش کار: در چارچوب یک طرح‌ تک‌آزمودنی از میان بیماران مبتلا به درد مزمن مراجعه‌کننده به بیمارستان امام حسین (ع) تهران، 3 بیمار به روش نمونه‌گیری در دسترس و بر اساس ملاک‌های ورود و خروج انتخاب شدند و 8 جلسه‌ آموزش استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی دریافت کردند. بیماران 6 بار به وسیله‌ی پرسشنامه حساسیت اضطرابی (تیلور و کاکس، 1998) طی درمان و دوره‌ پیگیری یک ماهه ارزیابی شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از شاخص‌های تغییر روند، شیب، بازبینی نمودارها و برای تعیین معناداری بالینی از شاخص درصد بهبودی و اندازه اثر استفاده شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از روند کاهشی پایدار نمرات حساسیت اضطرابی (08/20=x̄، 67/0=ES) و زیرمقیاس‌های ترس از نشانه‌های قلبی عروقی-معدی روده‌ای (17=x̄، 69/0=ES)، ترس از نشانه‌های تنفسی (33/13=x̄، 80/0=ES)، ترس از واکنش‌های اضطرابی قابل مشاهده در جمع (33/12=x̄، 73/0=ES) و ترس از عدم مهار شناختی (33/7=x̄، 67/0=ES) بود که بیانگر اثربخشی استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در کاهش متغیرهای مذکور در بیماران مبتلا به درد مزمن بود. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش عوامل روان‌شناختی به عنوان عوامل مستعدکننده، تسریع‌کننده و تداوم‌بخش در درد مزمن، آموزش استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌تواند با کاهش حساسیت اضطرابی، نقش مهمی را به عنوان درمان‌ حمایتی و توان‌بخشی در کنار درمان‌های پزشکی ایفا کند

کلیدواژه ها:

Mindfulness-based stress-reduction ، anxiety sensitivity ، chronic pain ، استرس‌زدایی مبتنی بر ذهن‌آگاهی ، حساسیت اضطرابی ، درد مزمن