عوامل مرتبط با میزان استفاده از خدمات بهداشتی در بین زنان یائسه شهر مشهد بر مبنای نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده: نقش زمینه‌ای سواد سلامت

اهداف: با پیشرفت­ های علم پزشکی می­توان انتظار داشت که زنان یائسه سال­ های بیشتری را زنده بمانند. بنابراین سلامتی زنان در سال‌های پس از یائسگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از انجام این مطالعه تعیین عوامل مرتبط با میزان استفاده از خدمات بهداشتی در بین زنان یائسه شهر مشهد بر مبنای نظریه رفتار برنامه­ ریزی شده و نقش زمینه­ای سواد سلامت بود. ابزار و روش ­ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی در سال 1397 در بین 425 نفر از زنان یائسه 65-45ساله شهر مشهد انجام شد که به روش نمونه­ گیری خوشه ­ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسش‌نامه­ های دموگرافیک، سواد سلامت بالغین و پرسش‌نامه بومی‌سازی­شده مبتنی بر سازه­ های نظریه رفتار برنامه ­ریزی­ شده­ بود که از طریق مصاحبه تکمیل شدند. داده‌های به‌دست‌آمده به‌وسیله نرم‌افزار SPSS 24 با استفاده از آزمون‌های کروسکال‌والیس، رگرسیون خطی، همبستگی پیرسون و آنالیز واریانس یک‌طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: از بین ویژگی‌های دموگرافیک، میزان درآمد و سطح تحصیلات بر میزان سواد سلامت موثر بودند (0.001=p). میزان سواد سلامت گروه هدف ناکافی بود، به‌طوری که میانگین متغیر یادشده 20.69±54.06 بود که معادل سطح مرزی است. موثرترین سازه که بیشترین قدرت پیشگویی‌کنندگی را داشت سازه کنترل رفتاری درک‌شده با ضریب رگرسیون 0.6 برای سازه رفتار و 0.11 برای سازه قصد رفتاری بود. نتیجه‌گیری: سواد سلامت زنان یائسه شهر مشهد در سطح نامطلوب است و سازه کنترل رفتاری درک‌شده مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر قصد و رفتار زنان است.

کلیدواژه ها:

Women ، Health Literacy ، Menopause ، Planning Theory ، زنان ، سواد سلامت ، یائسگی ، تئوری برنامه‌ریزی