انتقال ضمان معاوضی در قرارداد حمل کالای فروخته شده

زمینه و هدف: در بیع، خصوصاً در جایی که بیع کالا متضمن حمل آن باشد، این سؤال مطرح می­شود که در صورت تلف یا ورود خسارت به کالا پیش از تسلیم، مسؤولیت جبران آنها بر عهده فروشنده است یا خریدار؟ از آنجا که در تجارت بین­الملل و حتی در تجارت داخلی برای فروش کالاهای مستلزم حمل، از قالب‌های قراردادی خاصی (قواعد اینکوترمز) استفاده می­شود، ضرورت دارد به سؤالات فوق در ارتباط با قواعد اینکوترمز پاسخ داده شود. مواد و روش‌ها: رویکرد توصیفی به عنوان روش پژوهش حاضر انتخاب شده است که به شیوه اسنادی و کتابخانه­ای، اطلاعات مربوطه جمع­آوری شده است. ملاحظات اخلاقی: در به سامان رسیدن این تحقیق ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافته‌ها: از میان اصطلاحات تجاری مندرج در اینکوترمز، اصطلاحات قابل استفاده برای شیوه­های مختلف حمل عبارتند ازEXW ، FCA،CPT ، CIP،DAP ، DAT،DDP  که از حیث مخاطب تحویل، به دو نوع «تحویل به حمل­کننده» و «تحویل به خریدار» قابل تقسیم هستند. نتیجه‌گیری: بر خلاف حقوق داخلی که انتقال ضمان معاوضی مستلزم تسلیم کالا است، در کنوانسیون وین ریسک تلف مبیع قبل از تسلیم نیز بر خریدار تحمیل می‏شود. در اینکوترمز چون حمل کالای فروخته شده معمولاً همراه با مسائل متنوعی است و انحراف در آن می­تواند باعث به تعویق افتادن تحویل کالا و تأخیر در زمان انتقال ضمان معاوضی شود لذا سعی شده تا جلوی امور نامتعارف گرفته شود. در ایران مقرره خاصی راجع به تأثیر قرارداد حمل بر تسلیم کالا و انتقال ضمان معاوضی پیش­بینی نشده؛ اما می‌توان معیار مقرر در مواد 387، 567، 649 و 380 قانون مدنی را در قراردادهای متضمن حمل نیز به کار برد.

کلیدواژه ها:

Incoterms ، Sale ، Delivery ، Passing of Risk ، Contract of Carriage ، Viena Convention ، Iranian Law ، اینکوترمز ، بیع ، تحویل کالا ، انتقال ضمان معاوضی ، قرارداد حمل و نقل ، کنوانسیون وین ، حقوق ایران