درنگی بر پیوندهای معنایی و بلاغی واژگان در ابیاتی از حافظ؛ نگاهی به کتاب مهندسی‌‌ سخن در سروده‌های حافظ از محمد راستگو

ازآنجاکه مهم­ترین ویژگی سبکی و هنری شعر حافظ، استفادۀ اعجاب­انگیز او از ایهام و انواع آن و به­ویژه ایهام تناسب است، محققان بسیاری کوشیده­اند با استخراج شواهد ایهام و انواع آن در شعر او، لایه­های معنایی و رمزوارگی زبانی او را به تصویر بکشند. ازجمله پژوهشگرانی که درزمینۀ شعر حافظ، مطالعات درخوری انجام داده است و آثار ارزشمندی را در این حوزه به جامعة ادبی و علمی تقدیم کرده، محمد­ راستگوست. از­جمله آثار راستگو، کتاب مهندسی سخن در سروده­های حافظ است که در سه دفتر گردآوری‌ شده است. دفتر نخست، ­به نام در پی آن آشنا، شامل سه گفتار در­بارۀ زبان و بیان هنری حافظ است. نویسنده در این کتاب، کوشیده است شگردهای هنری حافظ را برای دستیابی به هندسۀ استوار و خلل­ناپذیر سخن خویش بازنماید. این مقاله کوشش دارد ضمن تأیید یا نقد توضیحات راستگو ذیل ابیات که در پیوند با شگردهای هنری حافظ آورده شده است، نکات و مطالب دیگری نیز برای تکمیل و تبیین ظرفیت­های بیشتر هنری شعر حافظ و به‌ویژه ابیات بحث­شده مطرح کند. روش پژوهش، کتابخانه­ای و اسنادی است.

کلیدواژه ها:

شعر ، مهندسی سخن ، ایهام تناسب ، حافظ ، محمد راستگو