سیاست‌های منطقه‌ای ستیزه‌جویانه عربستان سعودی در قبال ج.ا.ایران (۲۰۱۷-۲۰۰۳): دلایل، اهداف و پیامدها

پژوهش حاضر به تحلیل و بررسی سیاست‌های منطقه‌ای عربستان سعودی از سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ در تقابل و رویارویی با جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. عربستان سعودی که تا قبل از سال ۲۰۰۳ به‌عنوان یک کشور محافظه‌کار و حافظ وضع موجود در منطقه شناخته می‌شد، از این دوره به بعد در سیاست منطقه‌ای خود تغییر ایجاد کرده و سیاستی تهاجمی و کنشگرایانه در پیش گرفته و به رویارویی و تقابل با جمهوری اسلامی ایران پرداخته است که با یک روند صعودی تا به امروز ادامه یافته است. نفت که همواره ستون فقرات اقتصاد عربستان بوده است، در تحکیم پایه‌های اقتصاد این کشور و فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم برای پیگیری راهبردها و اهداف سیاست خارجی از جانب ریاض، نقش کلیدی را ایفا می‌کند. به همین دلیل سیاست‌های عربستان در منطقه و در قبال ایران در سه دوره (۲۰۰۶-۲۰۰۳)، (۲۰۱۱-۲۰۰۶) و (۲۰۱۶-۲۰۱۱)، واکاوی و رفتارشناسی می‌شود. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش این‌گونه مطرح می‌شود که چرا سیاست منطقه‌ای عربستان سعودی از ۲۰۰۳ تاکنون روند تهاجمی فزاینده‌ای داشته است؟ برای یافتن چرایی مسئله و پاسخ به پرسش حاضر، در پژوهش ابتدا این مطلب بیان می‌شود که سیاست‌های عربستان سعودی بعد از ۲۰۰۳ در منطقه و در مقابل ایران روند تهاجمی فزاینده‌ای داشته و سپس با ذکر دلایل تهاجمی شدن سیاست‌های عربستان، روند تهاجمی شدن این سیاست‌ها را بعد از ۲۰۰۳ و سقوط صدام تا سال ۲۰۱۷ بررسی و تحلیل می‌کنیم. پژوهش حاضر در چهارچوب نظریه واقع‌گرایی تهاجمی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و اینترنتی به روش تحلیلی-توصیفی به نگارش درآمده است.

کلیدواژه ها:

عربستان سعودی ، سیاست‌های تهاجمی ، تقابل ، ج.ا.ایران ، نفت ، هلال شیعی ، بیداری اسلامی