تأملی در مفهوم و جایگاه دولت الکترونیک و ارتباط‌سنجی آن با وضعیت محیط زیست تهران

امروزه انجام پژوهش‌های میان‌رشته‌ای به ضرورتی انکارناپذیر در فرایند توسعه دانش و تجربه بشری تبدیل شده است. در گذشته‌ای نه‌چندان دور، بخش زیادی از توان و ظرفیت علمی پژوهشگران و نهادهای پژوهشی، صرف انجام پژوهش‌های درون‌رشته‌ای می‌شد، اما در دهه‌های اخیر، نشانه‌هایی درحال ظهور است که به‌خوبی بیانگر فرایند روبه‌رشد پژوهش‌های تلفیقی، به‌ویژه مطالعات میان‌رشته‌ای است. دانش حقوق نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین علوم بشری، از این روند مستثنا نبوده است. پس از حقوق مدنی و سیاسی [حقوق آزادی] و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی [حقوق برابری]، حقوق همبستگی [حقوق برادری]، سومین نسل حقوق بشر به‌شمار می‌آید. حق بر محیط زیست، توسعه‌یافته‌ترین شاخۀ حقوق همبستگی بوده و تاکنون در قانون اساسی بیش از چهل ‌کشور ــ‌ازجمله ایران‌ــ به‌رسمیت شناخته شده است. این نسل از حقوق بشر، ضمن داشتن ویژگی‌های دو نسل گذشته، بدون مشارکت همه [فرد، دولت، نهادهای دولتی و خصوصی، و جامعه بین‌المللی] نمی‌تواند تحقق یابد. البته گفتنی است که در قانون اساسی ایران، به‌صراحت به حق بر محیط زیست اشاره نشده است و اصل مرتبط با آن (اصل پنجاهم) در فصل چهارم قانون اساسی (اقتصاد و امور مالی) گنجانده شده است. البته بهتر بود این اصل در چارچوب فصل سوم قانون اساسی (حقوق ملت) مقرر می‌شد و در‌همین‌راستا، به‌صراحت، در کنار سایر اصول حقوق ملت، به‌عنوان یک حق برای مردم به آن اشاره می‌شد. دولت الکترونیک می‌تواند به‌عنوان راهبردی آینده‌نگر و جامع، با شناخت روابط بین انسان‌ها و محیط زیست و بین اجزای محیط زیست با یکدیگر، به بهبود این

کلیدواژه ها:

حق بر محیط زیست سالم ، دولت الکترونیک ، مطالعات میان‌رشته‌ای ، دورکاری ، قانون اساسی