معماری بناهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (تعاریف، نظریه ها و پیشینه موضوع در ایران معاصر)

رده بندی دیویی: 720/103
شابک: 978-600-113-211-7
رده بندی کنگره: NA2543
شماره کتابشناسی ملی: 5676265
شناسه ملی سند علمی: R-1136004
تاریخ درج در سایت: 12 دی 1399
سال انتشار: 1398
تعداد صفحه: 278
زبان: فارسی
مشاهده: 1,733

فایل این کتاب در 278 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این کتاب:

چکیده کتاب:

معماری و شهرسازی کنونی کشور ایران عرصه نمود ناآگاهانه تفکرات بیگانه و التقاطی گردیده است که این امر سبب شده احیای هویت معمارانه مختص این مرز و بوم مورد توجه متخصصین، پژوهشگران، سیاستمدارن و قانونگذاران قرار گیرد.

آمار بالای فعالیتهای پژوهشی و قانونی انجام شده بر این امر صحه میگذارد طبق نتایج به دست آمده از طرح پژوهشی "پیش درآمدی بر استخراج مولفه های معماری ایرانی- اسلامی در مرکز تحقیقات وزارت مسکن که توسط نگارنده به عمل آمده است بیشتر این پژوهشها نظری بوده و در معماری و شهرسازی کشور تجلی عینی پیدا نکرده است.

از این رو نگارنده در این پژوهش به بررسی موضوعی و موردی کاربری خاص سیاسی می پردازد.

چرا که این بخش از معماری بر معماری و شهرسازی عمومی کشور به عنوان طرحی پیشرو و الگوی دستیابی به معماری ایرانی- اسلامی اثرگذار است. معماری بناهای سیاسی در هر کشور به مثابه ظرفی است که در برگیرنده مفاهیم عالی سیاسی، مقتضیات فرهنگی، دینی و فناوریهای آن کشور می باشد. معماری بناهایی با کاربری سیاسی منعکس کننده سنت، ثبات و سیاست یک کشور هستند که علاوه بر آنکه شکل سیاستمندی را از دولت به نمایش می گذارند هویت آرمانی و غرور یک ملت را نیز یادآوری می کنند.

معماری اندیشمندانه این بناها در عرصه های داخلی و بین المللی بیانگر معماری ریشه دار در بستر فرهنگی و تاریخی با توجه به طرحهای مهم و سرنوشت سازی که در این دسته میگنجد از ضروریات است.

با توجه به این مطالب مشخص می گردد به طور کلی، علیرغم طرح های اثرگذاری که در این حوزه جریان دارد، ماهیت این کاربری، مبانی نظری و اصول کلی جهت طراحی و استانداردهای ضروری برای آن شناخته شده نیستند و در کشور ایران جایگاه آن به عنوان معرف ملیت و حکومت تبیین نگردیده است، از این رو در این پژوهش موضوع مورد توجه پرداختن به تبیین جایگاه معماری سیاسی کشور ایران از دید داخلی و بین المللی است.

با استفاده از روش کیفی و فراتحلیلی در ابتدا با بررسی سیر تاریخی و بین المللی به دنبال بیان و استخراج ریشه های معنایی است و در ادامه به بررسی نمونه های معاصر ایران می پردازد تا بتوان با استفاده از نتایج بدست آمده و بهره گیری از دستاوردهای معاصر جهانی در راستای دستیابی به معماری سیاسی در شان نظام جمهوری اسلامی و مردم گام بردارد یافته های پژوهش موید آن است که پس از انقلاب اسلامی معماری سیاسی نتوانسته بیانگر مبانی نظری نظام باشد در بررسی بناهای شاخص ساخته شده پس از انقلاب مشخص می گردد که روند طراحی این بناها نیازمند آن است که بازبینی گردد و حساسیت و توجه بیشتری در طراحی این بناها بکار رود.

از این رو در برنامه ریزی و طراحی این پروژه ها باید مفاهیم هویتی، سیاسی و مذهبی توسط معماران و نظریه پردازان مورد توجه باشد به همین دلیل وجود مطالعات پایه جهت روشنگری پژوهشگران، مدیران و معماران که در نهایت به تهیه ضوابط اجرایی مینجامد از اصول اولیه است.

پیش گفتار کتاب

به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران ارتباط معماری، شهر و سیاست بسیار تنگاتنگ است نیچه معماری را سرمستی اراده بزرگ می خواند. این اراده بزرگ که نیچه در کتاب غروب بت ها از آن یاد می کند، در دوران معاصر تا حدی متحول گشته است. قدرت سیاسی که تداعی کننده مفهومی کلان از بالا (دیکتاتوری) است، می تواند تبدیل به قدرت دمکراسی و مردمی شود و حکومت مشروعیتش را از دمکراسی بگیرد. این مطالب در این خصوص مهم است که بعضی پرداختن به معماری سیاسی را صحه گذاشتن بر "خانه ای برای استبداد " قلمداد کرده اند. حال آنکه در نظام های مردمی نیاز به خلق معماری سیاسی هویتمند ضرورتی انکار ناپذیر است. چرا که در هر صورت قدرت سیاسی در هر شکلی شهر را جلوه گاه نمادهای سیاسی، نظامی، نژادی، مذهبی و اقتصادی خویش می کند. پس چه بهتر که در نظام های مردمی این اتفاق آگاهانه حادث گردد، که این رسالتی است برای پژوهشگران این نوشتار آغازی است بر انجام مطالعات گسترده در حوزه ارتباط سیاست با معماری در جمهوری اسلامی ایران. در بررسی بناهای شاخص ساخته شده پس از انقلاب مشخص گردید که روند طراحی این بناها نیازمند آن است که بازبینی گردد و حساسیت و توجه بیشتری در طراحی این بناها بکار رود چراکه معماری ساختمان های سیاسی بعد از انقلاب را نمی توان دارای سبک و يکپارچگی در برنامه ریزی و طراحی دانست. و مهمترین نکته نادیده گرفتن این ارتباط مهم بین سیاست، معماری و هویت به عنوان ابزاری برای بیان آن می باشد. در پایان لازم می دانم از :

پرفسور مینکنبرگ استاد برجسته دانشگاه بین المللی و یادرینا در آلمان که در توضیح مفاهيم مرتبط با سیاست و معماری من را هدایت کردند، مهندس نادر روزرخ، پروفسور کریستف آسندرف، اکسل شولتز و نیز دانشگاه بین المللی ویادرینا در فرانکفورت آلمان، که زمینه

حضور اینجانب را در دانشکده علوم سیاسی در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ فراهم نمودند

قدردانی نمایم. : از جناب آقای محمد جعفر علیزاده معاونت محترم وزیر و ریاست سازمان مجری ساختمانها

و تأسیسات دولتی و عمومی نیز سپاسگزارم. ایشان علاوه بر آنکه تجارب ارزشمندشان را طی جلساتی در اختیار اینجانب قرار دادند در پایان پروژه نیز گزارش نهایی را مورد بررسی

تخصصی قرار داده و به غنای این پژوهش کمک شایانی نمودند. : همچنین از خانم مهندس روجا عزیززاده آرائی و خانم دکتر گلناز کشاورز که در انجام این

پژوهش من را یاری نمودند سپاسگزارم

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: کلیات پژوهش -

1 - 1- مقدمه

۲ - ۱- بیان مسئله و ضرورت

۳ - ۱ - اهداف پژوهش

4 - 1- روش تحقیق

-- پیشینه پژوهش فصل دوم: معماری و سیاست

۲ - ۲ - معماری ایرانی

۳ - ۲- ارتباط معماری و سیاست (معماری سیاسی )

۱ - ۳ - ۲ - معماری به عنوان شکلی از ارتباط

۲ - ۳ - ۲ - درک سمبلها (نمادها

۳ - ۳ - ۲ - دموکراسی و معماری س ب س

۳ - ۲ -- معماری برای بدنه حاکم

۳ - ۲-- تقود در سیاست می

۲ - ۳ - ۲ - طراحی به عنوان یک عمل سیاسی سیاست در فرم و فضا ۳-- معماری بناهای سیاسی و دیدگاه جهانی دو م

را به سوی موسسه 3 - ۲ - پایتخت های شهری و فضای سیاسی ۱۲- ارتباط معماری و سیاست در دوران معاصر (پروژه های بین المللی)

۱ - ۱ - ۲ - نگاهی بر تجربه شهر بن م

ود پور موسم ۷ - ۲- نتیجه گیری فصل سوم: پیشینه و بازنمایی معماری بناهای سیاسی در جهان

۲ - ۳- تجربه های جهانی و تحديد جغرافیای سیاسی مورد مطالعه

۳ - ۳- روسیه (قرن ۱۸ میلادی تا دوران معاصر)سسسسسسسس

۱ - ۳ - ۳ - ساختار سیاسی و معماری سیاسی در روسیه

4 - ۳- آلمان (قرن ۱۹ و ۲۰)سده ده .

1 - 4 - ۳ - ساختار سیاسی و معماری سیاسی در آلمان ۳-- انگلستان (دوران پادشاهی مطلقه و مشروطه (دموکراسی)

1 - 2 - 3 - ساختار سیاسی و معماری سیاسی در انگلستان

۹ - ۳- یوگوسلاوی (قرن بیستم بی بی بی بی بی بی بی بی بی بی

۱ - ۶ - ۳ - نظام سیاسی و معماری سیاسی یوگوسلاوی

۷ - ۳ - کره شمالی داده بود و دومین پی سی بی


۱ - ۷ - ۳ - نظام سیاسی و معماری سیاسی کره شمالی ۳-- جهان اسلام - - - -

1 - 4 - ۳ - ترکیه (دوران معاصر ۳

۱ - ۱ - - نظام سیاسی و معماری سیاسی ترکیه ۲ - ۱ - ۳ - کویت (دوران معاصر اووووووووووو

۱ - ۲ - ۸ - ۳ - نظام سیاسی و معماری سیاسی کویت

۹ - ۳ - نتیجه گیری

فصل چهارم: پیشینه و بازنمایی معماری بناهای سیاسی در ایران

1 - 4- مفهوم معماری معاصر ایران و مرونت بر معماری سیاسی دوران قاجار

۲ - 4- معماری سیاسی پهلوی اول ۱۳۰۶-۱۳۲۰ مش

۱ - ۲ - 4 - برآمدن رضاشاه و شکل گیری ایران نوین

۲ - ۲ - 4 - ارتباط سیاست و معماری دوره پهلوی اول (۱۳۲۰- ۱۳۰۹)

۳ - ۲ - 4 - بناهای سیاسی پهلوی اول

4 - 3 - 4 - جمع بندی

۳ - 4 - معماری سیاسی دوره پهلوی دوم. 

۱ - ۳ - 4 - محمدرضا پهلوی و تحولات سیاسی سالهای (۱۳۵۷- ۱۳۲۰)

۲ - ۳ - 4 - ارتباط سیاست و معماری دوره پهلوی دوم (۱۳۵۷- ۱۳۲۰)

۳ - ۳ - 4 - بناهای سیاسی پهلوی دوم د

 4 - ۳ - 4 - جمع بندی و .

4 - 4 - معماری سیاسی بعد از انقلاب اسلامی ۱۳۰۷ تا کنون

1 - 4 - 4 - بررسی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران

3 - 4 - 4 - ارتباط سیاست و معماری پس از انقلاب اسلامی (۱۳۶۷ تا کنون)

3 - 4 - 4 - بناهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی

4 - 4 - 4 - بناهای سیاسی منتخب پس از انقلاب اسلامی ایران

4 - 4- نتیجه گیری: جمع بندی و آسیب شناسی ابنیه حکومتی

فصل پنجم: نتیجه گیری

5 -۲- تعریف بنای سیاسی س مند

5 -۳- معماری و سیاست در ایران معاصر

5 -۳-۱- معماری سیاسی پهلوی اول ب دید

5- ۲ - ۳- معماری سیاسی دوره پهلوی دوم ۳۳۰ معماری سیاسی یا رابطه معماری و سیاست پس از انقلاب

3 - 4 - ارتباط بین معماری بناهای سیاسی و نظام سیاسی و نظام جمهوری اسلامی ایران.

 4 - 5 - آسیب شناسی ابنیه سیاسی ایران

شکل ۳-۲۰- مجموعه Reichsparteitagsgelande در شهر نورنبرگ

شکل ۳-۲۱- بنای دتلو کارست

شكل ۳-۲۲- ساختمان رایشتاگ به همراه گیند بازسازی شده آن

شکل ۳- ۲۳- فضای داخلی گنبد رایشتاگ

شكل ۳-۲4- ساختمان پارلمان برلین

شكل ۳-۲۵- زون سیاسی در برلین

شکل ۳-26- جانمایی بناهای شاخص سیاسی در برلین

شکل ۳-۲۷ - نمونه های معماری سیاست انگلستان

شكل ۲۸-۳- کاخ وست مینستر

شكل ۳-۲۹-ساختمان شماره ۱۰ لندن.

شكل ۳-۳۰- تالار شهر لندن

شکل ۳-۳۱- جانمایی و زون سیاسی در لندن

شکل ۳-۳۲- جانمایی بناهای شاخص سیاسی در لندن .......

شکل ۳-۳۳- نمونه بناهای معماری سیاست در یوگوسلاوی

شکل ۳- 34- مجلس ملی امروز صربستان ............ ...

شکل ۳-۳۵- نمایی از شهر بلگراد تحت تأثیر افکار کمونیستی

شکل 3-36  فضای خارجی و داخلی کاخ بلگراد

شکل ۳-۳7- زون معماری سیاست بلگراد

شکل ۳-۳8- میدان مرکزی کیم ایل سونگ.

شكل ۳- 40 - بنای یادبود حزب  دوو

شکل ۳-41- برج جوجه

شکل ۳-42- نمایی از شهر پیونگ یانگ

شکل 3-43- هتل پیونگ یانگ..

شكل 3-44- کتابخانه ی پیونگ یانگ

شکل ۳-۵4- پیونگ یانگ در شب...

شکل ۳-46- خیابان های بدون بار ترافیکی در پایتخت

شکل ۳-47- موزهای انقلاب و بنای یادبود Mansud

شکل ۳-48- مجلس ملی گرهی شمالی

شکل 3-49- نمایی از مرکز پیونگ یانگ

شکل ۳-۰ ۵ - نمونه بناهای مهم معماری سیاست در ترکیه در دوران جمهوری

شكل ۳-۵۱- مقبره آتاتورک با نمایی از شهر آنکارا به عنوان مهمترین نمونه های معماری سیاست در دوران آتاتورک

شکل ۳-۵۲- ساختمان پارلمان ترکیه

شکل ۳-۵۳- نمای بالای مقبره آتاتورک در آنکارا

شكل 3-4554 - بخشی از جثاره حکاکی شده مقبره آتاتورک

شكل 3-55- نمونه بناهای مهم معماری سیاست در کویت در دوران معاصر، مأخذ: (نگارنده)

شکل ۳-55 نمایی از ساختمان مجلس کویت

شکل ۳-56 - برج های مخابراتی کویت

شکل ۳-۵7 - موقعیت قرارگیری بناهای مهم و شاخص کویت

شکل ۳-58 - فالومت، عداء ... اری سیاسی در دو در حوزه اسلامی کرده و ترکیه

شكل 4-1- مجلس شورای ملی و مسجد سپهسالار

شكل 4-۲- دوره کشف حجاب، ۱۳۱4 خورشیدی

شكل 4-3- زون سیاسی و جانمایی بناهای شاخص در پهلوی اول

شكل 4-4- انواع بناهای سیاسی در پهلوی اول

شكل 4-5- سر در باغ ملی و میدان مشق تهران

شكل 4-5- صندوق پس انداز بانک ملی

شكل 4-1- ساختمان ایستگاه راه آهن تهران

شكل 4-لا- ساختمان پست خیابان سپه سابق

شكل 4-4- ساختمان شهرداری، استفاده از ستون های بلند دوتایی در دو طرف ورودی و عظمت بخشیدن به آن،

شكل 4-4- ساختمان تلگرافخانه شکل 1-۱۰- عمارت قزاقخانه..

شكل 4-۱۱- عمارت قزاقخانه.. شكل 4-۱۲- زون سیاسی سعد آباد شكل 4-۱۳- کاخ سفید...

شکل 1-14- کاخ سیز ...

شكل 4-۱۰- عمارت شهربانی تبریز شکل 1-۱۹ - جشن ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، شیراز . . . .

شکل 1-18 جانمایی بناهای شاخص سیاسی در پهلوی دوم. شکل 1-۱۹- کاخ نیاوران

شكل 4-۲۰ - جانمایی بناهای شاخص سیاسی (مجموعه سعدآباد) در پهلوی دوم

شکل 1-۲۱- کاخ سیاه شکل 4-۲۲- کاخ ولیعهای

شكل 4-۲۴-کاخ ولیعهدی

شكل 4-۲۶- موزه هنرهای معاصر شكل 4-۲۵ - میدان آزادی

شكل 4-۲۹- ساختمان میراث فرهنگی۔ شكل 4-۲۷- تئاتر شهر

شکل ۲۸ - اکسپو شكل 4-۲۹ - وزارت کشاوی دی۔

شكل 4-۳۰- مجلس ست

شكل 4-۳۱- ترسیم های دستی حیدر عبایی، یکی از طراحان مجلس سنای سابق

شكل 4-۳۲- سالن تشکیل جلسات مجلس سنا

شكل 4-۳۳- اجرای سردر دانشگاه تهران در زمان ساخت

شكل 4-34- اجرای سردر دانشگاه تهران در زمان ساخت

شكل 4-۳۵- نشاندهنده دو پرنده در حال پرواز و حرکت به سوی اوج

شكل 4-36- چشم انداز هوایی از دانشکده هنرهای زیبا و سردر

شكل 4-۳۷- وزرات کشور می دهد

شكل 4-۳۸- اكباتان.

شكل 4-۳۹- عوامل مؤثر در ارتباط معماری و سیاست در جمهوری اسلامی ایران

شكل 4-40 - برج میلاد تهران

شكل 4-41- مرقد امام خمینی

شكل 4-42- طرح سه بعدی از طرح اولیه مصلای امام خمینی (ره) تهران 

شكل 4-43- مصلای امام خمینی (ره) تهران

 

جدول ۳-۱- خلاصه ای از تحولات معماری سیاسی در سه دوره تاریخی روسیه

جدول ۳-۲- ارزیابی معماری سیاسی در روسیه

جدول ۳-۳- تحلیل ارتباط معماری، سیاست و رویکرهای شاخص در معماری بناهای سیاسی آلمان

 جدول 3-4- ارزیابی معماری سیاست در آلمان.

جدول ۳-۵ - تحلیل ارتباط معماری و رویکرهای شاخص سیاست در انگلستان

جدول ۳-۱- ارزیابی معماری سیاست در انگلستان

جدول ۳-۷- تحلیل ارتباط معماری، سیاست و رویکرهای شاخص در معماری سیاست به تفکیک

جدول ۳-۸- ارزیابی معماری سیاست در یوگوسلاوی

جدول ۳-۹- تحلیلی از ارتباط معماری با سیاست و رویکرهای شاخص آن در ترکیه دوران جمهوری

جدول ۳-۱۰- ارزیابی معماری سیاست در ترکیه دوران آتاترک.

جدول ۳-۱۱- تحلیلی از ارتباط معماری با سیاست و رویکرهای شاخص در معماری بناهای سیاسی کویت 

جدول ۳-۱۲- ارزیابی معماری سیاست در کویت دوران معاصر.

جدول 4-۱ -خلاصه ای از تحولات معماری سیاست در دوران قاجار

جدول 4-۲- ارزیابی معماری سیاست در اواخر دوران قاجار

جدول 4-3- جدول تحلیلی جریان های سیاسی و اجتماعی پهلوی اول و سبکهای متأثر از آن

جدول 4-4- جدول تحلیلی سبک های معماری با سیاست در دوران پهلوی اول

جدول 4 -۵ - جدول تحلیلی سبک های معماری با سیاست در دوران پهلوی اول

جدول 4-1- سیاست های حکومتی مؤثر در ظهور معماری ملی گرا

جدول 4-۷- جدول تحلیلی ارتباط معماری با سیاست در معماری بناهای سیاسی پهلوی اول

جدول 4-۸- جدول بررسی شاخصه های کمی و کیفی مجلس سنا

جدول 4-4- جدول تحليل ارتباط معماری با سیاست و نمود آن در بناهای سیاسی پهلوی دوم 

جدول 4-۱۰- تأثیر تحولات قدرت بر معماری در بعد از انقلاب به تفکیک دولت ها

جدول 4-۱۱- خلاصه ای از سیر تحولات معماری پس از انقلاب متأثر از تحولات جامعه.

جدول 4-۱۲- معرفی بناهای سیاسی در جمهوری اسلامی از دید کاربری) .

جدول 4-۱۳- جدول بررسی شاخصه های کمی و کیفی مجلس شورای اسلامی۔ -

جدول 4-۱۶ - جدول ویژگی های ساختمانی نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور

جدول 4-۱۵- جدول ویژگی های معماری سیاسی در پس از انقلاب ۔۔

جدول 5-1- شاخصه های مؤثر و بررسی آنها در بناهای سیاسی موجود -

جدول ۵ -۲ - ویژگی های بنای سیاسی. ---

 

نمایش کامل متن

نویسندگان