سیاستهای مذهبی پادشاهان ساسانی و انعکاس آن در سنگ برجستههای تختجمشید
محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 16، شماره: 37
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 447
فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ISLART-16-37_011
تاریخ نمایه سازی: 3 دی 1399
چکیده مقاله:
مذهب در دوران ساسانی از آغاز این سلسله تا دورهی انقراض آن، که بیش از چهارصد سال به طول انجامید، روند پُر فراز و نشیبی داشت. نقش اردشیر بابکان، پایهگذار سلسله ساسانیان در این میان نقشی برجسته است. او از راه تعامل با روحانیان زرتشتی، از آتشکدهها و کارگزاران آنها به عنوان ابزار سیاسی و عامل اساسی در تحکیم پایههای حکومت خود استفاده کرد. پس از مرگ اردشیر، جانشینان او نیز این روش را ادامه دادند. در دوره بهرام یکم (271م)، کرتیر، موبد پرنفوذ زرتشتی توانست دین زرتشت را در کشور رسمی کند. همچنین دیدگاه فرهایزدیِ شاهان که بر اساس آن مشروعیت پادشاهی توجیه میشد، به عنوان یک مفهوم قوی مذهبی اهمیت زیادی در نزد شاهان ساسانی و شخص اردشیر داشت. در این میان، نامهی تنسر و کارهای کرتیر بیشترین نقش را در رسمی شدن آیین زرتشت در دورهی ساسانیان ایفا کرد. تختجمشید نیز به عنوان مرکز آیینی و نماد شکوه امپراطوری هخامنشیان به شمار میرفت که خیزش خاندانهای ایرانی به ویژه ساسانیان در همین مکان شکل گرفت. بازتاب سیاستهای مذهبی دورهی ساسانیان در بخشهایی از تختجمشید مانند کاخ تِچِر، نقش رستم، نقش رجب و کعبهی زرتشت به صورت سنگ برجسته و سنگ نوشته به وضوح قابل دیدن است. روش استفاده شده در این پژوهش توصیفی _ تحلیلی بوده و پژوهشگر با استفاده از روش کتابخانهای به بررسی سیاستهای مذهبی دورهی ساسانیان و بازتاب آن در تختجمشید پرداخته است. اهداف پژوهش: بررسی فرایند رسمی شدن دین زرتشت در دوره ساسانیان. بررسی بازتابِ پیوند عوامل سیاسی و دینی در دورهی ساسانیان در سنگ برجستههای تختجمشید. سوالات پژوهش: 1. بسترها و زمینههای رسمی شدن دین در دوره ساسانیان و عوامل تأثیرگذار بر آن کدامند؟ 2 سیاستهای مذهبی دورهی ساسانیان چگونه در سنگ برجستههای تختجمشید بازتاب پیدا کرده است؟
کلیدواژه ها:
نویسندگان
زهرا قلی خانی
. دانشجوی دکتری تاریخ باستان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران
جواد سخا
دکترای تخصصی،استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر ،ابهر، ایران
رضا شعبانی
دکترای تخصصی، استاد گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
سینا فروزش
دکترای تخصصی، استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران