بررسی کارکردهای توصیف شخصیّت در کتاب «آب هرگز نمی‌میرد»

توصیف، جوهرةادبی خاطره­نوشته است. از میان گونه­های توصیف؛ توصیف شخصیّت، رکن اساسی در خاطره‌نویسی محسوب می­شود. خاطره‌نویس درحالی به شخصیّت‌پردازی اقدام می­کند که به سبب جنبة رئالیستی خاطره از گسترة ابعاد تخیلی، ابهام و ایهام‌گویی در داستان­نویسی نسبت به توصیف شخصیّت در سایر آثار هنری و ادبی محروم است. کتاب «آب هرگز نمی­میرد» روایت حمید حسام درخصوص دوران حضور سردار میرزا محمد سُلگی در جبهه است که موفق به کسب رتبۀ نخست هشتمین دورۀ جایزۀ جلال آل احمد شده است و در سال 1395 به سبب دقت در مباحث وصفی، رهبر انقلاب اسلامی برآن تقریظ نگاشتند.     پژوهش حاضر  قصد دارد کارکردهای توصیف شخصیّت را در کتاب «آب هرگز نمی‌میرد»  به شیوۀ توصیفی-تحلیلی بررسی نماید. نتایج پژوهش نشان می­دهد در بیان ویژگی‌های شخصیّت، توجه زیادی به بیان ویژگی‌های اخلاقی ـ ذاتی رزمندگان شده است. 74 مورد [87/23 درصد] کارکردها، متعلق به کارکرد عاطفی است که 62 مورد آن مربوط به عواطف منفی و 12 مورد، متعلق به عواطف مثبت است. نویسنده صفات مثبت را در مورد لحظات معنوی و خصوصیات اخلاقی رزمندگان ایرانی به کار برده است؛ اما صفات منفی بیشتر در مورد موقعیت‌های جنگ تحمیلی و بی‌انصافی‌های دشمن و وضعیّت نابرابر جنگی است. اشاره به صفات منفی نیروهای ایرانی، بر دقت و گزینش صحیح و معنادار واژه‌های وصفی دلالت دارد که از یک آسیب­شناسی آگاهانه حکایت می­نماید.  

کلیدواژه ها:

ادبیات پایداری ، خاطره ، کارکرد توصیف ، حمید حسام ، شخصیّت