اعتبارسنجی شاخص های ناپایداری جو به دست آمده از تصاویر سنجنده مادیس با کمک داده های رادیوسوند (مطالعة موردی: ایستگاه تبریز)

اطلاعات دربارۀ پایداری جو فاکتور بسیار مهمی در پیش­بینی­های هم­زمان و کوتاه­مدت می­باشد. تخمین پایداری جو معمولاً بر اساس شاخص­های ناپایداری جو توسط داده­های رادیوسوند انجام    می­گیرد. اما به دلیل تعداد بسیار کم ایستگاه­های هواشناسی دارای رادیوسوند و هزینه­بر بودن آن استفاده از تصاویر ماهواره­ای می­تواند جایگزین مناسبی باشد. در این مطالعه به اعتبارسنجی     شاخص­های ناپایداری به دست آمده از تصاویر سنجندۀ مادیس به منظور پیش­بینی ناپایداری جو در مقایسه با مقادیر مشاهده ‌شده توسط رادیوسوند پرداخته شده است. شاخص­های ناپایداری استخراج‌شده از مادیس شامل سه شاخص ناپایداری مجموع مجموعه­ها (TT)، شاخص ناپایداری بالاروی (L) و شاخص ناپایداری K است. این شاخص­ها با شاخص­های به دست آمده از داده­های رادیوسوند ساعت 00 (UTC) ایستگاه تبریز مورد مقایسه قرار گرفت. ایستگاه تبریز به علت فرودگاهی بودن، دارا بودن ایستگاه سطوح بالا و همچنین با توجه به تناوب زیاد وقوع توفان تندری (بیش از 35 روز توفانی در هر سال) در دو فصل بهار و تابستان سال 2007 برای مطالعه موردی انتخاب شد. مشاهده شد که شاخص­های TT، L و K به دست آمده از مادیس و رادیوسوند به ترتیب با ضرایب همبستگی 46/0، 55/0 و 60/0 در فصل بهار و 64/0، 65/0 و 67/0 در فصل تابستان رابطۀ همبستگی خوبی را نشان می­دهند و بنابراین درون­یابی مکانی آن‌ها به مناطقی که در آن‌ها اطلاعات رادیوسوند وجود ندارد امکان‌پذیر است. همچنین در بررسی میانگین خطای مطلق در فصل تابستان شاخص­های K و TT خطای کمتری را نسبت به فصل بهار نشان دادند، در حالی ‌که شاخص L خطای کمتری را در فصل بهار نسبت به تابستان نشان داد. همچنین مشاهده شد که مقادیر شاخص­های ناپایداری به دست آمده از مادیس نسبت به رادیوسوند کمتر تخمین زده شده که این میزان در فصل بهار قابل‌ملاحظه‌تر می‌باشد.

کلیدواژه ها:

شاخص ناپایداری مجموع مجموعه ها ، شاخص ناپایداری بالاروی ، شاخص ناپایداری K ، مادیس ، رادیوسوند ، اعتبار‌سنجی