تأثیر احداث سازه های کوچک آبخیزداری و مدیریت مرتع بر کاهش میزان هرزاب و رسوب تولیدی در حوزه آبخیز زوجی دهگین هرمزگان

خاك یكی از مهم ترین منابع هر کشوری است و درصورت یکه حفاظت نشود، در اثر فرسایش از بین رفته و بتدریج حاصلخیزی خود را از دست م یدهد. افزایش رو به رشد تلفات منابع آب وخاك حوزه های آبخیز در چند دهه اخیر در اثر بهره برداری غیراصولی از منابع شدت فزاینده ای یافته است. این موضوع ضمن تشدید وقوع سیلاب ها و افزایش نرخ تولید رسوب و کاهش عمر مفید مخازن سدها موجبات کاهش تولید و تلفات سرمایه های ملی کشور را فراهم نموده است. این پژوهش که در حوض آبخیز زوجی دهگین واقع در شهرستان رودان استان هرمزگان انجام شده است، در پی ارزیابی تأثیر عملیات مدیریت مرتع و ه مزمان با اجرا و ساخت سازه های کوچک آبخیزداری بر روی کاهش میزان حجم رواناب، کاهش سیلاب و کاهش میزان رسوب در حوزه های آبخیز می باشد. برای این منظور ایستگاه حوزه آبخیز زوجی دهگین در شهرستان رودان که از سال 1385 قرق و فنسکشی گردیده است انتخاب و با منطقه مجاور آن که تحت چرای دام بوده و هیچ گونه عملیات مكانیكی بر روی آن صورت نگرفته است مقایسه گردید. بر همین اساس بیشترین میزان رسوب سالانه در حوزه نمونه مربوط به سال 2017 میلادی با کمترین میزان رسوب در حوزه نمونه مربوط به سال 2009 میلادی مقایسه شد که به طور کلی حجم کل رسوب تولید شده در یک دوره آماری 9 ساله در حوزه نمونه برابر با 2/19 و در حوزه شاهد برابر با 3/58 تن در هكتار که این ارقام بیانگر آن است که حجم رسوب تولیدی در حوزه شاهد 1/63 برابر رسوب حوزه نمونه می باشد.

کلیدواژه ها:

استان هرمزگان ، حوزه زوجی دهگین ، قرق ، ذخیره نزولات ، مدیریت مرتع ، سیلاب