بررسی مواجهه ولایت فقیه با رسانه های ارتباط جمعی در نظریه های انتخاب و انتصاب با نگاه به جایگاه رسانه در رسیدن به حکمرانی مطلوب

نظریه پردازی حول مشروعیت حکومتها و نیز رابطه آنها با نحوه مدیریت رسانه ها در تعامل حکومت با مردم و نتیجتا در کارایی حکومت و رفتار شهروندان اثر گذار است. در همین راستا ولایت فقیه و رویکردهای مختلف آن نیز به عنوان نظریه مبتنی بر نص و برگرفته از نظریه پردازی طولانی مدت فقها، از این مسئله مستثنی نبوده و میتواند نگاه متفاوتی به رسانه ها داشته باشد.پژوهش حاضر نیز به قصد کشف رابطه نظریه های انتخاب و انتصاب ولایت فقیه با پدیده های نوپدید فاقد خاستگاه دینی، یعنی رسانه های ارتباط جمعی و »حکمرانی مطلوب«، صورت پذیرفته است.حاصل آنکه نظریه انتخاب تأکید ویژه ای بر نظارت رسانه ها بر قدرت کارگزاران و البته امر به معروف و نهی از منکر و انتقاد از آنان داشته و از این زاویه به تحلیل رسانه های ارتباط جمعی می پردازد. اما از دیگر سو نظریه انتصاب، بیشتر به بیان معیار برای رسانه های ارتباط جمعی پرداخته و بیان داشته اگر رسانه ها در مسیر کمال انسان و قرب به خداوند حرکت کنند، فعالیتشان به رسمیت شناخته میشود و در غیر این صورت دچار محدودیت می گردند.لیکن دیدگاه امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار ج. ا. ایران با توجه به الگوهای نظری موجود پیرامون رسانه های ارتباط جمعی، در حد میانهای قرار میگیرد و ایشان از یک سو به آزادی رسانه ها اندیشده و از دیگر سو به مصالح جامعه نظر دارند، و درست به همین خاطر است که شماری از محققین نوع نگاه ایشان به ولایتفقیه و حکومت را نیز به نظریه »مشروعیت ترکیبی«، یا همان »مشروعیت دو گانه« نزدیک میدانند؛ که بنابر این نگاه رسانه های ارتباط جمعی از سویی می بایست به ایده ها و آرزوهای بشری یعنی عدالت، آزادی، امنیت و معنویت توجه کرده و همت خود را صرف عملی شدن این ایده ها کنند. البته در این میان پاره ای از محدودیتها مانند عقل و شرع، قانون و فقدان توطئه را نیز پیش روی خویش خواهند داشت؛ ولی طبیعتا0 از سویی دیگر، از آزادی در اظهارنظر نیز برخوردار خواهند بود.اما نکته نهایی پژوهش آن است که مدیریت رسانهای مبتنی بر حکمرانی شایسته مورد نظر سازمانهای جهانی، با نگاه و توجه به نظریه های ولایت فقیه بویژه بر اساس تبیین نظریه امام خمینی، به صورت کامل قابل اجراء و تحقق است.

کلیدواژه ها:

ولایت فقیه ، نظریه انتخاب ، نظریه انتصاب ، رسانه های جمعی ، حکمرانی مطلوب.