گستره ی تفتیش و بازرسی های خاص در حقوق کیفری ایران

در مجموعه قوانین ايران بنا به رسم و سنت قانون نويسی، تعريفی از بازرسی و تفتیش به عمل نیامده وفقط در برخی قوانین از جمله اصول ۲۳ و ۲۵ قانون اساسی مواد ۱۹ و ۹۱ به بعد قانون آيین دادرسی كیفري ۱۲۹۰ و ماده ي ۹۶ به بعد قانون آيین دادرسی دادگاه هاي عمومی وانقلاب دراموركیفري ۱۳۷۸ و مواد ۱۳۸ به بعد قانون آيین دادرسی كیفري ۱۳۹۲ تنها به واژه يبازرسی يا تفتیش اشاره شده است. در قانون آيین دادرسی كیفري ۱۲۹۰ نیز واژه هايی چون تفحص وتجسس با مفهومی برابر با واژه ي تفتیش بكار رفته اند. كاربرد واژگان بازرسی،تفحص و تجسس، در عرض اصطلاح تفتیش، اين پرسش را به ذهن متبادر می سازد كه آيا تمامی اين اصطلاحات در يک معنا و مفهوم مشترک به كار برده شده اند يا قانون گذار با ذكر هر كدام، مفهوم متفاوتی را اراده كرده است. همچنین در خصوص حريم خصوصی نیز شايد بتوان گفت كاملترين تعريفی كه از حريم خصوصی شده است، در بند ۱ ماده 2 لايحه حمايت از حريم خصوصی می باشد كه مقرر می دارد «حريم خصوصی قلمرويی از زندگی هر شخص است كه شخص عرفاً يا با اعلان قبلی در چارچوب قانون، انتظار دارد تا ديگران بدون رضايت وي به آن وارد نشوند يا بر آن نگاه يا نظارت نكنند و يا به اطلاعات راجع به آن دسترسی نداشته يا در آن قلمرو وي را مورد تعرض قرار ندهند، جسم، البسه و اشیا همراه افراد، اماكن خصوصی و منازل، محل هاي كار، اطلاعات شخصی و ارتباطات خصوصی با ديگران حريم خصوصی محسوب می شود. در اين بند تقريباً تمام موارد و مصاديق حريم خصوصی از جمله حريم خصوصی منازل، اماكن، اطلاعات و...مورد حمايت قانونگذار قرار گرفته است

کلیدواژه ها:

تفتیش ، بازرسی ، حریم خصوصی ، مقامات خاص ، مصونیت سیاسی