بررسی گستره کارآیی اخبار علاجیّه ترجیحیّه
محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 10، شماره: 22
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 344
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_KGY-10-22_017
تاریخ نمایه سازی: 24 آذر 1399
چکیده مقاله:
تعارض ادله، در شمار مسائل اساسی اصول فقه و علم الحدیث است. تعارض گاه غیر مستقر بوده و از رهگذر جمع عرفی بین ادله برطرف میگردد. گاهی نیز تعارض مستقر و پایدار بوده و جمع عرفی امکانپذیر نیست. در فرض استقرار، دو دلیل یا از ناحیه سند، دلالت و جهت صدور برابرند و یا یکی نسبت به دیگری، رجحان دارد. «اخبار علاجیّه» با بیان راهکارهایی درصدد رفع تعارض مستقر میان روایات برآمده و در فرض تعادل متعارضین، حکم به تساقط همه یا تخییر بین آنها نموده و در فرض همتا نبودن ادله، دو گزینه تخییر یا ترجیح را پیش روی مخاطب نهاده است. اخبار علاجیّه با مضمون ترجیح یک طرف، بیشک دو روایت متعارض با نسبت تباین کلی را دربرمیگیرد. حال آیا میتوان با توجه به راهکارهای ترجیح، تعارض میان دو روایت با نسبت تباین جزیی را نیز رفع نمود؟ و آیا امکان تعدی از مرجحات منصوص به مزیتهای غیر منصوص وجود دارد؟ همچنین آیا میتوان از «دو حدیث متخالف»، به عنوان موضوع مذکور در اخبار علاجیّه، به موضوعی دیگر همچون قرائات متعارض تعدی کرد؟ این نوشتار با توجه به دو مسلک موجود پیرامون ترجیح یعنی تعبدی و عقلاییبودن آن، پاسخگوی پرسشهای فوق است. بنا بر مسلک اول، تعدی از مرجحات منصوص مشکل مینماید تا چه رسد به تعدی از «روایات متخالف»به عنوان موضوع مذکور در اخبار علاجیّه به دیگر موضوعات همچون «اختلاف قرائات» درحالیکه طرفداران مسلک عقلاییبودن، در رفع تعارض میان مطلق طرق و امارات، مبسوطالید بوده و توان اخذ طرف دارای مزیّت و طرح جانب دیگر را دارند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
احمد امانی
دانشجوی دکترای دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
محمد رضا رضوان طلب
دکترای تخصصی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران