بررسی تأثیر پرتوزایی پی سنگ گرانیتی به آبهای زیرزمینی در حوضه های آبریز شیرکوه یزد

مهمترین عناصر رادیواکتیو پوسته جامد زمین اورانیم و توریم م ی باشند که ایزوتوپ های مختلف آنها با زنجیره تلاشی طولانی و تولید عناصر رادیواکتیو دیگر به عناصر پایدار تبدیل م ی شوند . بعضی عناصر رادیواکتیو طی فرآیندهای مختلف وار د چرخه آبها می شوند که از این میان اورانیم و رادیم (و رادون ) از بقیه بیشتر باعث آلودگی آبها هستند . گرانیتها یکی از منابع مهم اورانیم و رادیم از لحاظ آلودگی خاکها و آبها می باشند. باتولیت گرانیت شیرکوه با منشأ ذوب بخشی رسوبات دگرگون شده و از نظر عناصر پرتوزا شباهت کلی با گرانیتهای تیپS در دنیا دارد . آنالیز رسوبات آبراهه ای نشان م ی دهد که این گرانیت در جهت غرب افزایش جزئی در مقدار اورانیم (و احتمالاً توریم )منطبق بر رخنمون لوکوگرانیتها از خود نشان م ی دهد. آبخوان موجود در محدوده گرانیت شیرکوه عمدتاً از نوع آبخوا ن سنگ سخت بوده که بصورت کم عمق در درز و شکافها (و احتمالاً گسلهای بزرگ ) جریان داشته و منشأ منابع آب (چشمه ها و چشمه قناتها و چاههای کم عمق ) در منطقه شیرکوه است. آنالیز آبهای شیرکوه حاکی از وجود دو منطقه با تمرکز نسبتاً زیاد اورانیم است که اولی منطبق بر حوضه آبریز محلی سانی ج آباد و دومی منطبق بر حوضه آبریز محلی ده بالا است. منشأ اورانیم در اولی ناشی از فرسایش لوکوگرانیتها بدون حمل از فاصله زیاد و منشأ اورانیم در دومی احتمالاً ناشی از گسلهای بزرگ محلی با احتمال حمل از فاصله زیاد است.

کلیدواژه ها:

گرانیت شیرکوه ، پرتوزایی ، یزد ، آب زیرزمینی ، سازند سخت