سامان دهی و تامین نیازهای مردم در جامعه اسلامی با تاکید بر فرهنگ مشارکت عمومی در راستای تحقق عدالت اجتماعی

مدیریت نیازهای مردم یکی از وظایف مهم حکومت اسلامی در نظام اقتصادی اسلام می باشد که احکام فراوانی در مورد آن تشریع شده است. مدیران و مسئولان حکومتی می بایست به منظور مدیریت نیازهای مردم ابعاد آن را مورد توجه قراردهند، که یکی از مهمترین ابعاد مدیریت نیازهای مردم مسأله تأمین و رفع نیازها است. مشهود است که تأمین و رفع نیاز مردم مستلزم شناسایی نیازهای صادق (واقعی) از نیازهای کاذب (غیرواقعی) و مدیریت مردم به سمت نیازهای صادق و دورکردن آنها از نیازهای کاذب است. در این اثنا یکی از مسائل مهم در احکام اسلام توجه ویژه به مشارکت مردم در رفع نیازهای یکدیگر تحت مدیریت و نظارت حکومت اسلامی می باشد. در پژوهش حاضر ابعاد مفهوم نیاز و راه های تأمین آن با توجه به مشارکت مردم مورد توجه قرار گرفته است و با استفاده از روش کتابخانه ای ابتدا در بخش اول ماهیت و ابعاد متفاوت نیازهای بشر بررسی شده و سپس نیازهای اساسی مورد توجه بیشتری قرار گرفته و ربط آنان با نیازهای معنوی از منظر اسلام تحلیل شده است. در بخش سوم مکانیزم های مدیریت نیازهای اساسی بشر در نظام اقتصادی اسلام با تأکید بر مشارکت عمومی بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده ظرافت و لطافت کامل و جامع احکام شرعی اسلام است، به گونه ای که عملکردن و توجه ویژه به احکام مالی و عبادی آن توسط آحاد جامعه، موجب تأمین نیازهای مادی و معنوی انسان ها می شود و دولت تنها نقش مدیریتی و فرهنگی خواهد داشت و وظایف دولت در تأمین نیازهای اولیه و ضروری جامعه به حداقل خواهد رسید.

کلیدواژه ها:

نیازهای صادق ، نیازهای کاذب ، سامان دهی اجتماعی ، نظام اقتصادی اسلام ، عدالت اجتماعی ، مشارکت عمومی ، فرهنگ اسلامی