نقش شاعرانگی ذهن در آثار تصحیحی زنان بر اساس نظریه رونالد واردف

        مبحث شاعرانگی ذهن ازجمله مباحث نوین در زبان­شناسی به‌ویژه زبان­شناسی و جنسیت است. این مبحث در دستگاه فکری رونالد وارداف، بهتر و علمی­تر، ساخته‌وپرداخته شد اگرچه پیش از او، پژوهشگرانی هم بودند که درباره مفهوم آن بدون وضع اصطلاحی خاص صحبت کرده بودند. شاعرانگی ذهن به‌طور مختصر به این امر اشاره دارد که ذهن برخی افراد به‌ویژه زنان، گاهی از راه­های غیرمرسوم متن شناسانه، به معنای مناسبی از یک بیت یا بخشی از یک شعر دست می­یابند. یک اثر تصحیحی کامل، غالباً دارای سه بخش: مقدمه، تصحیح متن و مسائل پیرامتنی است. بخش پیرامتنی خود به انواع فهرست‌ها، واژه‌نامه، تعلیقات و نیز توضیح و تفسیر برخی ابیات و ترکیب‌های سخت، تقسیم می­شود. در این مقاله برمبنای مبحث شاعرانگی ذهن، به بررسی توضیحاتی که در دو تصحیح مهم یعنی تصحیح حدیقه‌الحقیقه سنایی از مریم حسینی و تصحیح خمسه نظامی از سامیه بصیر مژده‌ی، ارائه‌شده، پرداخته می­شود. از نتایج اصلی این مقاله، همخوانی روش توضیح و تفسیر ابیات مهم دو اثر به دست مصحّحان برمبنای روش مرسوم در این مبحث است. علّت انتخاب این دو مصحّح زن، اشاره‌ای است که وارداف به عملکرد بهترِ زنان نسبت به مردان در معنا تراشی برای ابیات، کرده است.

کلیدواژه ها:

تصحیح ، مسائل پیرامتنی ، شاعرانگی ذهن ، رونالد وارداف