نقدی بر فهرست‌وارة نسخه‌های خطی کیمیا و علوم وابسته در کتاب‌خانه‌های ایران

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 283

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IHCS-20-1_013

تاریخ نمایه سازی: 8 آذر 1399

چکیده مقاله:

هدف از نگارش مقالۀ حاضر نقد اثری با عنوان فهرست‌وارة نسخه‌‌های خطی کیمیا و علوم وابسته در کتاب‌خانه‌‌های ایران است که زهره مازیار و نسیبه رنجبردار با مقدمه‌‌ای به‌قلم یوسف بیگ‌‌باباپور در سال 1392 به‌چاپ رسانده‌اند. باتوجه‌به ‌این‌که پژوهش در زمینة کیمیا در حوزة تمدنی اسلام و ایران در آغاز راه قرار دارد در نگاه نخست تدوین فهرست‌واره‌‌ای در این زمینه بسیار نویدبخش و مفید به‌نظر می‌‌رسد، فهرست‌واره‌‌ها حلقة واسط بین پژوهش‌گران متون کهن و نسخ خطی هستند و تدوین یک فهرست‌واره اولین گام در مسیر پژوهش‌‌های مبتنی‌بر نسخ خطی است. چنان‌که در بخش نخست مقاله ذکر خواهد شد، تنها امتیاز اثر یادشده همین است. آن‌گاه در بخش دوم این مقاله کاستی‌‌های این فهرست‌واره در شش محور طرح و به‌اختصار بیان شده است. بهره‌بردن انحصاری از فهرست‌وارة دنا بدون ارجاع مناسب به آن، اشتباهات و اغلاط نگارشی فراوان، و فروگذارکردن تعداد قابل‌توجهی از نسخ خطی سه نقص اساسی است که متوجه این اثر است. درمجموع، آن‌چه در این فهرست‌واره آمده نه‌تنها حق مطلب را ادا نکرده است، بلکه به‌زعم نگارندۀ این مقاله پژوهش‌گران این حوزه را دچار تشویش خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

فهرست‌وارة نسخه‌‌های خطی کیمیا و علوم وابسته در کتاب‌خانه‌‌های ایران ، فهرست‌وارۀ دنا ، کیمیا ، نسخ خطی

نویسندگان

علی کاوسی رحیم

دکترای تاریخ علم دوره اسلامی، پژوهش گر پژوهشگاه مواد و انرژی، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بیگ‌‌باباپور، یوسف (1389)، «نگاهی اجمالی به پیشینة علم کیمیا (از ...
  • حافظیان، ابوالفضل (1395)، «ضرورت ویرایش علمی فهرست‌‌های نسخه‌‌های خطی»، گزارش ...
  • درایتی، مصطفی(1389)، فهرست‌وارۀ دست‌نوشت‌‌های ایران (دنا)، تهران: انتشارات مرکز اسناد ...
  • سزگین، فؤاد (1380)، تاریخ نگارش‌‌های عربی، جلد چهارم (کیمیا، شیمی، ...
  • لوری، پی‌‌یر (1388)، کیمیا و عرفان در سرزمین اسلام، ترجمۀ ...
  • مایل هروی، نجیب (1380)، تاریخ نسخه‌‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌‌های ...
  • مازیار، زهره و نسیبه رنجبردار (1392)، فهرست‌وارة نسخه‌‌های خطی کیمیا ...
  • Anawati, C. George (1996), “Arabic Alchemy”, Encyclopedia of the History ...
  • Halleux, Robert (1996), “The Reception of Arabic Alchemy in the ...
  • Yousof Al-Hassan, Ahmad (2009), Studies in Al-Kimya: Critical Issues in ...
  • نمایش کامل مراجع