بررسی و تحلیل انتقادی کتاب دیوان مولانا نوعی خبوشانی

محمد رضا نوعی معروف به مولانا نوعی خبوشانی (970-1019هـق) سرایندة مشهور و نام‌آور سدة دهم و چند سال آغازین سدة یازدهم و از استادان مسلّم زبان و ادب فارسی در شبه قارّة هند است. دیوان اشعارش ‌در سال 1374هـ، ش به تصحیح امیر حسین ذاکرزاده و کوشش احمد کرمی به همّت انتشارات ما در تهران به‌ چاپ رسیده است. در این چاپ، کاستی‌ها، تحریفات، تصحیفات و خطاهای بسیاری راه یافته که غالباً ناشی از نقص احتمالی دست‌نویس‌ها یا بدخوانی و کم‌دقّتی مصحّح است. همین عوامل باعث شده از میزان صحّت و اعتبار این چاپ کاسته و شعر نوعی از درستی و روانی بسیار دور و یا بی‌معنی شود. به یاری دست‌نویس‌های کهن‌تر و معتبرتر دیوان نوعی می‌توان برخی از نادرستی‌های موجود در دیوان شاعر را اصلاح و تصحیح کرد. این پژوهش بررسی و تحلیل انتقادی پاره‌ای از سروده‌های وی است که نگارندگان با در دست داشتن دو دست‌نویس از دیوان این شاعر و مطابقت و مقایسة آن با متن چاپی دیوان، ابیات فراوانی از دیوان وی را تصحیح انتقادی کرده‌ و به این نتیجه رسیده‌اند که چاپ کنونی دیوان نوعی بدون بهره‌گیری از شیوه‌ها و روش‌های علمی تصحیح انجام گرفته و به هیچ وجه شایسته و بایستة این شاعر توانا نیست.

کلیدواژه ها:

نوعی خبوشانی ، دیوان ، نسخه ، تصحیح ، تحریف