توسعه تحلیل های مکانی GIS برای اکتشاف نفت (مورد مطالعاتی خور موسی ماهشهر)

خلیج فارس به دلیل دارا بودن منابع عظیم نفتی به یکی از محل های استراتژیک مهم به منظور حمل و نقل نفت در جهان تبدیل شده است. خور موسی کانالطویل و عمیقی است که از خلیج فارس منشعب شده و به دلیل ویژگی های خاص خود در منطقه از موقعیت ممتازی برخوردار است. این محدوده حاوی تعدادزیادی از سایت های آلوده به هیدروکربن های نفتی است که ناشی از فعالیت صنعت نفت کشور ایران می باشد. یکی از چالش های مهم برای تصمیم گیرندگانپاکسازی و اولویت بندی سایت های آلوده به منظور تخصیص منابع با ریسک اندک می باشد بدین صورت که بررسی آلودگی های مذکور در زمینه های اکتشاف، استخراج و انتقال نفت به عنوان یک منبع انرژی مهم ضروری می باشد. لذا در این مطالعه، از یک چارچوب تحلیلی تصمیم گیری چندمعیاره MCDM مبتنی بر ریسک برای اولویت بندی سایت های آلوده به هیدروکربن های نفتی در منطقه خور موسی ماهشهر به کمک قابلیت های GIS استفاده گردید. بدین مقصود از اولویت بندی یک مجموعه ویژگی های ریسک محور استفاده شده و اثرات شیمیایی و اکولوژیکی و همچنین شرایط اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته شده. در ادامه یک ارزیابی جامع از ریسک مذکور بر اساس معیارهای مختلف فراهم گردید. داده های مورد نیاز برای این تحلیل، از ارزیابی محیطی خور موسی استخراج شده و در پی آن با در نظر گرفتن معیارهای اثرگذار با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وفازی به صورت ساده وزن دهی گردیدند. درادامه، معیارها بایکدیگر تلفیق شده و خروجی نهایی شامل پهنه های آلوده به کمک روش TOPSIS رتبه بندی گردیدند. نقطه عطف اصلی تحقیق پیش رو مقایسه عملکرد قطعی و فازی در پهنه بندی مناطق آلوده نفتی می باشد.

کلیدواژه ها:

آلودگی نفت ، هیدروکربن ، اولویت بندی بر اساس ریسک ، تلفیق