اوضاع اقتصادی همدان دوره رضاشاه، بر پایه اعلان‌های روزنامه گلگون

روزنامه‌های محلی از اسناد ارزشمند تاریخ محلی به شمار می‌روند. این دسته از اسناد از جهت درج «آگهی» و «اعلان»، با صنعت و جامعه پیوند استواری برقرار کرده و از جهت تاریخ اقتصادی و اجتماعی اهمیت بسیار زیادی دارند. از این جهت در تاریخ معاصر همدان، در سالهای نخستین پهلوی اول، انتشار روزنامه «گلگون» زمینه پر اهمیتی برای پژوهش محسوب می‌شود. محتوای اعلان‌ها از یک سو تأثیر و نفوذ ابزار تجدد بر اقتصاد محلی همدان را نشان داده و از سوی دیگر کیفیت روزنامه‌نگاری از جهت درج اعلان در همدان این روزگار را بازتاب می‌دهد. اما پرسش اصلی این مقاله آن است که مضمون اعلان‌های روزنامه گلگون، چه آگاهی‌هایی از وضعیت جامعه و اقتصاد همدان آن روزگار به دست می‌دهد؟ چنین می‌نماید که اعلان روزنامه مزبور به عنوان ابزار نوینی از مظاهر تجدد، در خدمت تکاپوهای اجتماعی و اقتصادی جامعه درآمده و از این رو محتوا و مضمون آن به پیوند آن با بدنه جامعه، بازتابی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و از جمله رونق کسب و کارهای معرفی و تبلیغ شده است. یافته‌های این پژوهش بر پایه دسته‌بندی و آمار توصیفی داده‌های مندرج در اعلان‌های روزنامه گلگون، گزارشی از صنایع، خدمات، کسب و کارهای پر رونق به دست داده و آن‌ها را از جهت ماهیت اقتصادی ارزیابی می‌کند. همچنین میزان نفوذ مظاهر تولیدات فرنگی در جامعه همدان و رقابت آن با کالای ایرانی بازگو کرده و سرانجام شیوه و مهارت تبلیغ کالا در روزنامه یاد شده ارزیابی ‌می‌نماید.

کلیدواژه ها:

روزنامه ، گلگون ، همدان ، اعلان ، وضعیت اقتصادی