تقابل سنت و مدرنیته در ازاره های سنگی به جای مانده از خانه های قاجار شیراز(در موزه سنگ هفت تنان)

با آغاز سلسله قاجار حجم پردازی و نقوش برجسته در هنر حجاری تحت تأثیر عوامل تاریخی و تحولات سیاسی و اجتماعی روز قرار گرفت. در این دوره به ویژه در بناهای شهر تاریخی شیراز استفاده از هنر حجاری و به طور اخص حجاری بر روی سنگ ازاره های بناها یکی از زیباترین تزئینات وابسته به معماری را رقم زد که علاوه بر جنبه زیباشناسانه، جنبه کاربردی مورد توجه هنرمندان و معماران قاجار قرار گرفته است. هنرمندان آن عصر بناها و ساختمان ها را تحت تأثیر دو عامل درونی (باستان گرایی) و بیرونی( فرنگی سازی) زینت بخشیده اند. از این رو مقالۀ حاضر به بررسینقوش ازاره های سنگی به جای مانده از خانه های قاجار در موزه سنگ هفت تنان شیراز پرداخته است. پرسش های پژوهش حاضرعبارتند: 1 . از ویژگی های تجسمی ازارههای موجود در موزه سنگ هفت تنان چیست؟ 2 .چگونه با مقایسه تطبیقی (کمی و کیفی) ازاره های سنگی می توان به جایگاه اصلی آنها پی برد؟ 3. هنرمند حجار با چه نقوشی اهمیت کاربرد ازاره در منازل مسکونی و حکومتی را مشخص کرده است؟ هدف از این پژوهش شناخت طرح و بررسی نقوش ازاره های سنگی انتقالی از بناهای تاریخی به موزۀ سنگ هفت تنان است. این مقاله برمبنای بررسی میدانی و مطالعاتکتابخانه ای سپس با بهره گیری از روش های توصیفی تحلیلی جمع آوری شده است. در این بین، با شناخت و مشاهده بناهای قاجاری اهمیت کاربرد نقش ازاره در جایگاه منازل مسکونی و حکومتی مشخص شده است که در اصلاح اشتباهات زیرنویس ازاره های مجموعه موزه سنگ هفت تنان موثر بوده است. در نهایت یافته ها نشان می دهد، جایگاه اصلی و احتمالی ازاره های انتقالی در کجا واقع بوده است.

کلیدواژه ها:

قاجار ، ازاره سنگ ، نقوش حجاری ، موزه هفت تنان شیراز