نسبت سنجی عدالت اجتماعی با آزادی و برابری

در عرصه حیات فردی، سیاسی و اجتماعی انسان "عدالت " از جمله مسائل بنیادی است که همیشه و در همه جوامع مهم ترین دغدغه انسان بوده و ذهن اندیشمندان بسیاری را در اعصار گذشته و معاصر همچون افلاطون، فارابی و ...به خود مشغول داشته است؛ از آن جایی که آشکار سازی مفهوم و تحليل معنایی یک اصطلاح، با بررسی نسبت میان آن با دسته ای از واژگان مرتبط همراه است، در مورد عدالت نیز اصطلاحاتی نظیر آزادی، برابری و مساوات جزو مفاهیم مرتبط به شمار می آیند که این نوشتار با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و طرح سوالاتی به چون و چرا می پردازد تا به درک معنا و گوهر آن دست یابد. پرسش اصلی این مقاله این است که آیا عدالت اجتماعی بسیط است تا این که عدالت علت و سایر مفاهيم معلول باشند؟ یا این که حصول فضيلت عدالت اجتماعی متوقف بر سایر فضایل است؟ یافته های پژوهش نشان میدهد رابطه عدالت اجتماعی با آزادی متقابل است؛ یعنی با نبود عدالت، آزادی محو می شود و با نبود آزادی، عدالت. ضمن آن که عدالت اجتماعی را میتوان برابری افراد در حقوق و وظایف اساسی و حذف امتیازات و نابرابری های بی وجه و نامعقول و ایجاد تعادلی واقعی میان خواسته های متعارض انسان ها در ساختار یک نهاد اجتماعی دانست نه حذف تمام برابری ها حتی اگر موجه، معقول و به نفع همگان باشد.

کلیدواژه ها:

عدالت اجتماعی ، آزادی ، برابری و مساوات ، تحلیل محتوای کیفی