بررسی تثبیت Zn+2 توسط هیومیک اسید استخراج شده از خاک جنگلی آمل در pH های مختلف

هیومیک اسید فاکتور مهم حاصلخیز کننده خاک محسوب می شود. این ماکرومولکول ، جامد و نامحلول در آب و الکل است. به موجب تحقیقاتی که در جهت شناسائی ساختمان آن صورت گرفته است دارای عوامل فعال اسیدی ضعیف کربوکسیل بنزوئیک و فنلی می باشد. وجود این عوامل باعث می شوند که هیومیک اسید به عنوان یک مبادله کننده کاتیونی عمل کند. این اسید از خاک جنگلی آمل پس از آماده سازی نمونه آزمایشگاهی به روش IHSS توسط M 0/5 NaOH و 6M HCl زیر جو N2 استخراج و تسوط HF 0/3M و 0/1 M HCl خالص سازی شد. انتخاب Zn بیشتر به این خاطر بود که یک عنصر لازم جهت رشد طبیعی اغلب گیاهان می باشد. دراین بررسی برای تثبیت Zn روی هیومیک اسید از روش تبادل یونی ناپیوسته ظرفی استفاده شد. میزان روی جذب سطحی شده در pH=7 (بافر استات / اسید استیک) 1/148 mol/kg به دست آمد. ثابت تبادل کاتیونی برای غلظت اولیه mol/L 10 به توان 3 ضربدر 4/8 از کاتیون روی با توسط جذب اتمی شعله ای معادل (0/119) محاسبه شد. هیومیک اسید مانند یک غشاء بین خاک و گیاه برای رسانیدن کاتیون های مورد نیاز گیاهان طبق فرمول زیر عمل می کند. همچنین این اسید با داشتن عناصر حاصلخیز کننده مانند ازت در رشد گیاهان نیز موثر است. بنابراین خاک هایی که از هیومیک اسید بیشتری برخوردارند، حاصلخیزترند. خاک های جنگلی شمال ایران با رنگ قهوه ای تیره محتوی هوموس فراوانی می باشند. نوع هوموس خاک را از روی درجه انحلال آن در حلال های مختلف به خصوص قلیاهای قوی مانند NaOH می توان شناسایی کرد. اگر به محلولی که هوموس در آن حل شده است، اسید قوی اضافه کنیم قسمتی از آن مجددا رسوب می کند. رسوب به دست آمده را هیومیک اسید می نامند که دارای گروه های کربوکسیل – بنزوئیک و فنلی می باشند [2و1]. قرار گرفتن این دو عامل در وضعیت اورتو روی حلقه بنزنی باعث می شود که هیومیک اسید علاوه بر انجام تبادل کاتیونی با ظرفیت بالا، کی لیت کننده خوبی نیز برای یون های فلزات سنگین محسوب شود.