آسیب شناسی فرآیند سیاست گذاری؛ ضرورتی برای تبیین آینده صنعت گردشگری

طبق آمار سازمان جهانی گردشگری ایران رتبه دهم جاذبه های تاریخی و باستانی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی را در جهان داراست؛ با وجود این ایران تاکنون توفیق چندانی در صنعت گردشگری نداشته است. بهره گیری از ظرفیت های موجود در صنعت گردشگری مستلزم سیاستگذاری اصولی و برنامه ریزی دقیق و همه جانبه در این حوزه است. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی فرآیند سیاستگذاری در حوزه صنعت گردشگری ایران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، در شمار پژوهشهای کاربردی و از نظر ماهیت داده های پژوهشی، طرح آمیخته به شمار میرود. جامعه هدف پژوهش حاضر را سیاستگذاران، متخصصان و مدیران حوزه گردشگری تشکیل میدهند. شیوه انتخاب نمونه برای بخش کیفی پژوهش، غیر احتمالی و با استفاده از شیوه های نمونه برداری هدفمند و مبتنی بر روش نمونه گیری ملاکی به حجم 16 نفر است. یافته های بخش کیفی در چهار سطح اصلی فرایند سیاستگذاری شامل سطح کلان سیاستگذاری، سطح برنامه ریزی و هدفگذاری، سطح اجرای سیاستها و سطح ارزیابی سیاستها و 20 مضمون فرعی دسته بندی شدند. در بخش کمی پرسشنامه ای با طیف 5 درجهای لیکرت تهیه و بین 30 نفر از متخصصان و مدیران گردشگری (که به شیوه تصادفی انتخاب شدند) توزیع شد. سپس داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار آماری Spss و با آزمون Friedman تجزیه وتحلیل و رتبه بندی شد. نتایج پژوهش نشان میدهد عمده نارسایی موجود در فرآیند سیاستگذاری صنعت گردشگری به سطح کلان سیاستگذاری و سطح برنامه ریزی و هدف گذاری بازمی گردد. با توجه به رتبه بندی انجام شده 3 چالش اساسی در فرآیند سیاستگذاری بخش گردشگری به ترتیب اهمیت عبارت اند از: .1 نهادهای متعدد تصمیم گیر و فقدان مرجعیت سیاستگذاری در بخش گردشگری؛ .2 بی توجهی به صنعت گردشگری در اسناد و قوانین بالادستی کشور؛ .3 ضعف و نارسایی نظام اداری و بوروکراسی در اجرای سیاستهای تدوین شده.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، سیاست گذاری ، آسیب شناسی ، هدف گذاری