مطالعه موردی تامین کمبود آب از طریق انتقال آب بین حوضه ای در دشت اردبیل

دشت اردبیل با وسعتی بالغ بر 100000 هکتار بخشی از مرغوبترین اراضی کشاورزی در استان را شامل میباشد. به منظور تامین نیاز آبی دشت در بخشهای کشاورزی، شرب و صنعت، طرح سامانه تامین آب از حوزه آبریز قزل اوزن و انتقال آب به دشت مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. با توجه به فقدان منابع آبی مطمئن در دشت، بهره برداری از منابع آب در راستای تامین نیازهای آبی کشاورزی، با اتکای بیشتر بر روی منابع آب زیرزمینی در دشت دنبال میگردد. در شرایط کنونی برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی سبب شده تا آبخوان دشت با حدود 450 میلیون متر مکعب بیلان منفی روبرو و تراز آب زیرزمینی سالیانه روندی کاهنده بخود گیرد. این وضعیت بدون تردید نه تنها شرایط زیست محیطی دشت را به مخاطره افکنده است بلکه پایداری حیات اقتصادی و اجتماعی را نیز از دیدگاه راهبردی با تردیدهای بسیار مواجه ساخته است. مهمترین نیازهای آبی این محدوده را میتوان در سه بخش صنعت، شرب و کشاورزی تقسیم بندی نمود. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که مجموع این نیازها در شرایط فعلی بالغ بر 405 میلیون متر مکعب میباشد. با توجه به موقعیت مناسب دشت اردبیل بلحاظ کیفیت و وسعت خاک و نیز دسترسی مناسب به نقاط مهم استان ، ملاحظه میگردد که به شرط تأمین آب ، این محدوده توانایی تبدیل به قطب صنعت و کشاورزی در منطقه را دارا میباشد. علاوه بر این امر، انتقال آب به این دشت توسعه استان و اشتغال زائی در آن را نیز به دنبال خواهد داشت. در راستای تامین کمبودهای آبی موجود در شرایط فعلی و نیز آینده در محدوده دشت اربیل، 3 رهیافت اساسی مورد توجه مسئولین امر در استان اردبیل قرارگرفته است. این رهیافتها عبارتند از: 1 - شناسایی پتانسیل های قابل استفاده در محدوده دشت اردبیل 2 - شناسایی پتانسیل های قابل استفاده در خارج از دشت اردبیل 3 - بررسی امکان انتقال آب از حوزه آبریز قزل اوزن (انتقال بین حوزه ای) در نهایت بعد از مطالعات صورت گرفته و بررسی شرایط انتقال آب از حوزه آبریز قزل اوزن انتخاب گردید.

کلیدواژه ها:

کمبود منابع آب ، افت آب زیر زمینی ، انتقال آب به صورت بین حوضه ای ، توسعه و بهبود اراضی