دلایل شکل گیری معماری سنتی مناطق کوهستانی از منظر بهینه سازی انرژی(نمونه موردی معماری پلکانی پاوه)

امروزه محیط زیست ، صرفه جویی در مصرف انرژی های فسیلی و توسعه پایدار به مباحث بسیار مهم و رایج در سطح بین الملی تبدیل شده اند . معماری و به صورت خاص، طراحی معماری یکی از موضوعاتی است که با تمرکز بر آن می توان نقش به سزایی در بهینه سازی مصرف انرژی داشت. همچنین یکی از مهمترین عوامل موثر در شکل گیری شهر ها و روستا ها سازگاری با طبیعت و استفاده از الگوهای اقلیمی است که پلی ست که در راه رسیدن به معماری پایدار در ایران معماری مناطق سرد و کوهستانی یکی از بارزترین و مشخص ترین نمودهای تاثیر اقلیم بر فرم و کالبد اصلی روستاها و بعضی از شهرهاست طراحی مبتنی بر اقلیم علاوه بر تاثیر بربافت معماری می تواند با بکارگیری انرژی های تجدید شونده، مصرف انرژی را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد و نیاز به فعالیت تجهیزات گرمایشی و سرمایشی را به حداقل ممکن برسانند در این مقاله شهر پاوه رابه عنوان نمونه ای منحصر به فرد از اقلیم سرد و کوهستانی انتخاب نموده ایم. در این شهر از مصالحی با ظرفیت حرارتی زیاد جهت کنترل حرارت از طریق پوسته ساختمان استفاده شده که معمولا بومی همان جاست .شهر پلکانی پاوه در میان دو کوه مرتفع شاهو و زاگرس است که خانه ها روی شیب تند و هماهنگ با وضع طبیعی کوه و محیط اطراف قرار گرفته اند. یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد که بافت کلی شهر تحت تاثیر توپوگرافی و شیب دامنه کوه قرار گرفته که باعث پلکانی شدن شهر شده است و همچنین کوچه ها باریک و کم عرض و متناسب با شیب ایجادشده که معماری این منطقه هماهنگ و پیرو شرایط اقلیمی خاص منطقه می باشد. روش تحقیق پرسش اصلی این پژوهش این است که چگونه اقلیم و جغرافیا در شکل گیری معماری پلکانی پاوه از دیر باز تابه امروز تاثیر گذاشته است ؟ و اینکه آیا این معماری دارای پایداری از لحاظ انرژی بوده ؟ که روش پژوهش تحلیلی _ توصیفی است و داده به صورت اسنادی و کتابخانه ای گرد اوری شده اند.

کلیدواژه ها:

بهینه سازی انرژی ، معماری پلکانی ، اقلیم سرد و کوهستانی شهر پاوه ، معماری پایدار