مطالعه و بررسی معماری صخره ای (نمونه موردی روستای صور شهر بناب در آذربایجان شرقی)

بناهای روستایی که به نظر ساده می رسند توسط انسان هایی ساخته می شود که از هوش و ظرفیت شان برای ساختن بناها استفاده می کنند. معماری هایی که در روستاها انجام می گیرد به منزله بهترین مصداق برای مفهوم هنر مکان شناخته شده است. بنابراین معماری سنتی در ایران دارای اهمیت بسیار ویژه ای می باشد که از ویژگی های منحصر به فرد آن می توان به مسائل زیبا شناختی و حفظ محیط زیست و پاسخگوی نیازهای اقلیمی اشاره کرد در ایران بعد از اسلام ایجاد بناهای مذهبی در دل صخره های سنگی ناشناخته بوده است، ولی در مقابل استفاده از این اماکن در مقطعی از تاریخ ایران باستان که آئین مهر رواج داشته، معمول بوده است. معماری صخره ای به نوعی ریشه در فرهنگ هر منطقه دارد. حال با توجه به این نکته می توان گفت که تجلی آن را به صورت های متفاوت می توان مشاهده کرد. بنابراین معماری صخره ای (دستکند) را می توان وابسته به عوامل مکانی و زمان دانست و این نکته باعث متنوع شدن این آثار می شود. روش تحقیق این پژوهش به صورت کتابخانه ای تحلیلی بوده است. نتایج پژوهش این طور نشان می دهد که معماری روستایی فقط ساختن و تامین سرپناه برای جوامع نیست، بلکه معنی قدرتمندی از ارتباطات را بیان می نماید. ارتباط بین انسان و محیط طبیغی، شرایط اقتصادی و اجتماعی از مهم ترین ارتیاطی است بنابراین معماری صخره ای صور با توجه به فرم معماری و حالت غار مانندش، بیش از هر بنای دیگر به معابد مهری شباهت دارد. معابدی که همگی در سینه کوه کنده شده و جزء یک مدخل کوچک راه دیگری ندارد. پراکندگی فضاهای مجموعه از قبیل اتاق ها، طاقچه ها تالارها، آخورها و سکوهای ویژه هر یک از واحدها بدان فرم معابد مهری بخشیده که از هر قسمت برای مراسم خاص و یا فعالیت های نجومی استفاده می شده است. از طرفی این گمان هم می رود که تاسیسات امن و مخفی این نقطه دور افتاده برای اجتماع صوفیان از قرون هفت به بعد، محیط دنج و ایده آلی بوده که از هرگوشه و کنار کشور بدان روی می آوردند..

کلیدواژه ها:

روستا ، معماری سنتی ، معماری صخره ای