گونه شناسی خانه های سنتی شهرستان کاشمر

انسان همواره در طول تاريخ سعي مي نمايد به منظور ايجاد سرپناهي امن براي سكونت، همیشه خود را با محیط پیرامون خود هماهنگ سازد تا بتواند شرايط مناسبي براي ادامة حیات خويش ايجاد كند و در حقیقت شرايط جغرافیايي، اقلیمي و همچنین شرايط اجتماعي نیز در شكل گیري اين فضاي زيستي، دخالت مستقیمي داشته است. امروزه در شهر كاشمر ده ها خانه شاخص تاريخي وجود دارد كه بررسي ها نشان ميدهد تاكنون با وجود نقش، تنوع و ويژگيهاي خاص، مطالعات كاملي درباره آنها صورت نگرفته است. با وجود نمونه هاي با ارزش از دوره هاي مختلف تاريخي و همچنین به واسطه تغییر شیوه زندگي، تعدد مالكین، مهاجرت و به طوركلي از دست دادن جذابیتها اين خانه ها براي زندگي امروز، در معرض تخريب قرارگرفته اند؛ و بررسي اين خانه ها جهت حفظ آنها ضروري است. به دلیل آنكه بیشترين تعداد خانه هاي تاريخي موجودكاشمر، قاجاري و همچنین ابتداي دوره پهلوي ميباشند در اين مقاله به گونه شناسي خانه هاي )دوره قاجار و ابتداي دوره پهلوي(كاشمر پرداخته شد.در اين نوشتار تلاش شد تا گونه هاي خانه هاي سنتي شهرستان كاشمر براساس نحوه قرارگیري فضاها در حیاط را مورد بررسي و تجزيه و تحلیل قرار دهد. اطلاعات مقاله حاضر براساس مطالعات كتابخانه اي و مشاهدات میداني گردآوري شده جامعه آماري مشتمل بر 20 خانه سنتي كه سالم و قابل بررسي بوده اند استفاده گرديده است. خانه ها شناسايي شده براساس 3 گونه دسته بندي قابل مشاهده اند.گونه اول شامل خانه هايي با فضاهايي در يک جبهه حیاط، گونه دوم شامل فضاهايي در دو جبهه حیاط و گونه سوم فضاهايي در مركز حیاط.

کلیدواژه ها:

گونه شناسی ، حیاط ، معماری دوره قاجار و پهلوی ، خانه های سنتی شهرستان کاشمر