حقوق ملت بر مبنای فصل سوم قانون اساسی ایران و منابع اسلامی

حقوق ملت از مباحث محوری نظام های سیاسی دنیا است. که در قانون اساسی به آن تأکید فراوان می شود و می کوشند آن را سرلوحه قانون اساسی و درخشان ترین فصل آن قرار دهند. این پژوهش برآن است تا به تبیین مبانی و چگونگی شکل گیری آن بپردازد، زیرا حقوق ملت از یک طرف مجموعه حقوق طبیعی است که از خصلت عالی انسان ناشی می شود و قانون گذاران در تدوین قوانین، حق سلب یا محدودیت آن راندارند و دولت ها نباید مانعی در مقابل آن ایجاد نمایند. از طرف دیگر مجموعه حقوق موضوعی است که دولت اجرای آن را طبق قوانین داخلی برای اتباع خودتأمین و تضمین کرده است، گرچه محتوای آن از کشوری به کشور دیگر متفاوت می باشد. شناسایی و تعیین حقوق برای ملت جزء بخش های اصلی قانون اسی می باشد اما این امر متضمن به رسمیت شناختن حقوق و آزادی ها به صورت مطلق نیست، زیرا اغلب مصادیق حقوق ملت در قانون اساسی در محدوداه مشخص مشروعیت اعمال دارند. جمهوی اسلامی ایران نیز در فصل سوم قانون اساسی با عنوان «حقوق ملت» در طی 24 اصل مهم به بیان حقوق اساسی مردم در جامعه اسلامی پردخته است و بخشی از وظایف حکومت و دولت برای تأمین و تضمین این حقوق را برشمرده . و نه تنها مردم را علت فاعلی و عاملی استقرار و برپایی نظام اسلامی دانسته، بلکه علت غایی و تداوم نظام نیز به شمار می آورد. پس همه امکانات برنامه ریزی ها و چاره اندیشی ها در جمهوری اسلامی ایران برای تأمین رفاه و امنیت، سعادت و صلاح مردم می باشد و این مقاله ضمن تقسیم و فصل بندی حقوق براساس اصل به اصل با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی به بررسی انواع حقوق ملت در قانون اساسی جمهوری اسلامی از جمله حقوق مدنی و سیاسی، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ، و حقوق قضایی خواهد پرداخت.

کلیدواژه ها:

حقوق اجتماعی ـ اقتصادی ، حقوق مدنی ، سیاسی ، حقوق قضایی ، قانون اساسی و ملت