بررسی تطبیقی معانی آب در غزلیات حافظ و سایه

؛"آب" واژه ای است که می تواند حامل بار معنایی و مفاهیم متعدّد و متفاوتی باشد. ماهیّت این واژه به گونه ای است که در شعربه شاعر امکان مضمون آفرینی زیادی میدهد. در این مقاله معانی متفاوت واژهی "آب" در غزلیات حافظ و هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه) بررسی می شود. دلیل این انتخاب، اشتراکاتِ متنی و فرامتنیِ فراوانی است که غزلهای سایه با غزل حافظ دارد که حاکی ازگفتو گوی درونی و تاریخی او با هنر و اندیشه ی حافظ است. نتیجه تحقیق بیانگر آن است که واژهی "آب" در دیوان حافظیکی از واژه های پر بسامد و چند معنا محسوب می شود که دارای معانی متفاوتی از جمله آبرو، اشک، اعتبار، معرفت، رونق و شکوه،طراوت، چشمه، ، شراب، ، باران، شبنم و ...است. در غزلیات سایه نیز این واژه، هرچند با بسامد کمتر به همان معانی به کار رفتهاست. شگرد بلاغی حافظ با واژه ی آب بیشتر در صنعت ایهام و در غزلهای سایه با تعبیرات کنایی خود را نشان می دهد. صبغه-ی اقلیمی کاربرد واژه هایی چون دریا، طوفان، رود و ... در شعر ابتهاج کاملاً مشهود است.

کلیدواژه ها:

آب ، غزل ، حافظ ، هوشنگ ابتهاج