نگرش به آب در فرهنگ و ادبیات عامه خراسان و گیلان

در این پژوهش نگرش ها به کارکردها و قدرت آب در جزئی از فرهنگ و ادبیات عامه؛ یعنی ضرب المثل ها در دوناحیه کمبارش تربت جام و پربارش گیلان بررسی شده است. نگرش به آب و باران در اساطیر ایران بر پایه دوبنی و تقابلبین ایزدان آب و باران با دیوان خشکی و سیل بودهاست. این تقابل همچنان ادامه دارد و بر پایه آن، آب در فرهنگ وادبیات عامه چهره دوگانه ای دارد؛ یک چهره در ضرب المثل هایی بازتاب یافته است که به کارکرد و قدرت آب همراه باخیر و رحمت اشاره دارند و چهره دیگر در ضرب المثل هایی که بیانگر قدرت شر و ویرانگری آبند . بررسی و تحلیلضرب المثل های مرتبط رایج در دو اقلیم مورد نظر نشان داد که وجوه اشتراک در نگرش ها بسیار زیاد است. شاید بتوانتفاوت ها یا افتراقات موجود را اگرچه چشمگیر نیستند، برخاسته از تفاوت اقلیم جغرافیایی و شرایط آب و هوایی دانست.

کلیدواژه ها:

فرهنگ و ادبیات عامه ، ضرب المثل ، آب ، تربت جام ، گیلان