از حس مکان تا درک قلمرو: شواهدی از روند تغییر رفتاری انسان در حوزه رودخانه کر در دوره فراپارینه سنگی

آینده نگری و نهادینه شدن قدرت انتخاب، انسان عصر سنگ را در دوره ای قرار می دهد که متخصصین آن را دوره فراپارینه سنگی نام نهاده اند. این عملکردها مدیون رابطه متقابل انسان و محیط در یک دوره زمانی بسیار طولانی مدت است که به مرور و در یک روند پایدار در وجود انسان نهادینه می شود. این امر خود نقش موثری در تنوع رفتارهای معیشتی انسان عصر فراپارینه سنگی داشته است به نحوی که علاوه بر گردآوری غذا که در آن قدرت انتخاب گونه های گیاهی خاص نقش اساسی داشته است و ابزار مرتبط با فعالیت های معیشتی همچون ابزار درو و شکار حیوانات بر این تنوع افزوده است، شاهد ظهور نشانه های تخصصی رفتارهای معیشتی نیز هستیم. در منطقه ای که رود کر در آن واقع شده است، تعدادی غار و پناهگاه سنگی از جمله چندین غار در دامنه کوه حسین(غار حاجی آباد 2 و غار شاه سلمان)، غار رحمت 1 در دامنه کوه رحمت و اشکفت گاوی در دامنه کوه سبز شناسایی شده اند که در ابتدای ورودی آنها حفره هایی به شکل هاون های سنگی وجود دارند که بیانگر مرحله ای از روند آماده سازی دانه های گیاهی جهت مصرف بوده است. این تحول در روند رفتارهای معیشتی نه تنها سندی بر بهبود ابزارهای مرتبط می باشد بلکه گویای اسکان بلند مدت می باشد که انسان را برای استقرار در یک قلمرو وسیع تر به نام دشت آماده می سازد. تاریخ گذاری این حفره های سنگی با توجه به ابزار سنگی شناخته شده از این مکان ها، همچنین کاربرد احتمالی آنها، مشخصات و موقعیت قرار گیری این حفره ها و مقایسه این نوع حفره ها با همدیگر و انواع مشابه در سایر مناطق موضوع این جستار است.

کلیدواژه ها:

فراپارینه سنگی ، حوضه رودخانه کر ، هاون سنگی