بررسی ارتباط میان استفاده از زیورآلات در پرسنل اتاق عمل و بیماران بر وضعیت کنترل عفونت و ایمنی بیماران: (یک مطالعه ی مروری)

مقدمه و هدف: استفاده از زیورآلات و جواهرات اعم از حلقه ی انگشتری، گوشواره، پیرسینگ های بینی و سایر نقاط بدن در اتاق عمل توسط پرسنل و بیماران به دلایل متفاوت اعم از سطح علاقه، وابستگی روانی، سنت گرایی و اعتقادات آن ها و ارتباط آن با وضعیت کنترل عفونت در اتاق عمل و ایمنی بیماران بحث وجود دارد. اما ازآنجا که وسایل خارجی به خصوص زیور آلات به عنوان فومیت و عاملی برای تجمع عفونت به حساب می آیند و همچنین استفاده از آن ها توسط بیماران میتواند ایمنی بیمار را از نظر الکتریکی، شیمیایی و بیولوژیکی، به خطر بیندازد، با این وجود هنوز هم توصیه میشود که پرسنل و بیماران قبل از ورود به اتاق عمل، زیورآلات خود را خارج کنند. در این مقاله مروری قصد داریم به بررسی برخی از مطالعات پیشین در ارتباط با تاثیر استفاده از زیورآلات در پرسنل اتاق عمل و بیماران بر وضعیت کنترل عفونت و ایمنی بیماران بپردازیم. روش پژوهش: تمامی داده ها با مراجعه به پایگاه های اطلاعاتی معتبر علمی Pub Med, Scopus, Clinical key و توسط موتورجستجوگر Google Scholar و با کلیدواژه های body piercing ,ring ,surgical scrub ,surgical site infection , jewellery ,contamination ,patient safety جمع آوری گردید. از عملگرهای or ,and برای گردآوری استفاده شد. معیارهای ورود به مطالعه شامل مطالعاتی بود که به بررسی تاثیر تاثیر استفاده از زیورآلات در پرسنل اتاق عمل و بیماران بر وضعیت کنترل عفونت و ایمنی بیماران می پرداخت. سپس بر اساس معیار های خروج از بین 15 مقاله بررسی شده، 8 مقاله کاملا مرتبط انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در مطالعه ی Daniel D. smeak و همکاران که به مقایسه ی بین سطح باکتریایی تجمع یافته بر دستان اسکراب شده ی جراحان در دستکش استریل پس از سه ساعت در دو گروه افراد دارای انگشتری و بدون حلقه ی انگشتری پرداخت، این نتیجه حاصل شد که هیچ شواهدی رابطه ی بین استفاده از حلقه انگشتری و افزایش سطح باکتریایی در زیر دستکش استریل پس از سه ساعت را تایید نکرد. در مطالعه ی G Morris-Stiff و همکاران که درباره ی استفاده از حلقه ی ازدواج حین اسکراب دست ها، که به عنوان منبع بالقوه ی عفونت شناخته می شود صورت گرفت، مشخص شد که علیرغم توصیه به خارج کردن حلقه ی انگشتری از دست قبل از اسکراب دست ها، باقی ماندن حلقه در انگشت حین اسکراب صحیح دست ها و پوشیدن دستکش استریل روی آن، نمی تواند به عنوان محل تجمع عفونت و عامل افزاینده ی سطح باکتریایی تلقی شود، بنابراین الزام به خارج کردن حلقه از دست قبل از اسکراب دست ها وجود ندارد. در مطالعه ی Fuan Chan و همکاران، با توجه به قیمت بالای زیور آلات و جواهرات استفاده شده توسط کارکنان اتاق عمل، آن ها ترجیح می دهند که جواهرات را نزد خود نگه دارند. از آنجا که زیورآلات می توانند ریسک عفونت را در اتاق عمل افزایش دهند، توصیه می شود جهت جلوگیری از مفقود شدن و افزایش لود میکروبی، توسط سنجاق قفلی به زیر لباس متصلشوند. در مطالعه ی Bettina Marenzi و همکاران که درباره ی ایمنی بیماران دارای پیرسینگ بدن در اتاق عمل انجام گرفت، مشخص شد که پیرسینگ بدن در بیماران می تواند آن ها را در برابر مخاطرات شیمیایی، الکتریکی، بیولوژیکی و محیطی قرار دهد و از آن جا که برخی از پیرسینگ های بدن در نقاط خارج از دید قرار دارند و برخی از بیماران از اعلام وجود آن احساس شرم می کنند، می توانند باعث ایجاد خطرات جدی اعم از سوختگی ناشی از استفاده از کوتر، زخم های فشاری و... برای بیماران شوند. در نتیجه ی این مطالعه توصیه می شود پرسنل اتاق عمل، قبل از ورود بیماران در اتاق عمل از عدم وجود پیرسینگ بدن یا خارج کردن پیرسینگ های موجود اطمینان حاصل کنند. در مطالعه ی Vickie A rrowsmith و همکاران که درباره ی ارتباط بین پاک کردن لاک ناخن و خارج کردن حلقه ی انگشتری از دست قبل از اسکراب بر وضعیت کنترل عفونت صورت گرفت، مشخص شد که استفاده از حلقه ی انگشتری و لاک ناخن، تاثیر قابل توجهی بر افزایش سطح عفونت دست ها پس از اسکراب صجیج نداشت، اما لازم به ذکر است انجام مطالعات بیشتری دراین باره جهت تایید یا رد این یافته ها لازم است. در مطالعه ی N.K.R Kelsall و همکاران که در رابطه با استفاده از حلقه ی انگشتری در اتاق عمل، حین اسکراب دست ها صورت گرفت، مشخص شد که وجود حلقه ی انگشتری در دست باعث تجمع و باقی ماندن عوامل عفونی در زیر آن می شود و لازم به ذکر است که اسکراب دست های دارای حلقه می تواند سطح حلقه را پاک کند. همچنین خارج کردن آن ها نیز می تواند باعث گسترش و انتقال عفونت به دست دیگر بشود. بنابراین بهتر است به جای استفاده از حلقه ی انگشتری حین اسکراب یا خارج کردن آن ها قبل از اسکراب، کلا از زیورآلات به خصوص حلقه ی انگشتری در اتاق عمل استفاده نشود. در مطالعه ی Grace Jacobson و همکاران که در رابطه با پوشیدن حلقه ی انگشتری و میزان میکروارگانیسم های اتاق عمل صورت گرفت، مشخص شد که قبل از اسکراب دست ها میزان میکروارگانیسم های موجود بر سطح دست های دارایحلقه ی انگشتری بیشتر از دست فاقد حلقه بود، اما پس از اسکراب صحیح و با زمان کافی دست ها، این میزان کاهش یافته و تفاوت چندانی در میزان لود میکروارگانیسم ها پس از اسکراب صحیح دست ها در دست دارای حلقه و بدون حلقه وجود نداشت. همچنین این نکته قابل ذکر است که اگر زمان یا نحوه ی اسکراب دست ها تغییر کند و کیفیت لازم را نداشته باشد، دست دارای حلقه ی انگشتری تعداد بیشتری میکروارگانیسم را در خود نشان خواهد داد. در مطالعه ی G. E. Bartlett و همکاران که درباره ی تاثیر استفاده از زیورآلات بر میزان باکتریایی سطو اتاق عمل صورت گرفت، سه نوع از زیور آلات اعم از گوشواره، پیرسینگ بینی و حلقه ی انگشتری مورد بررسی قرار گرفت که علیرغم توصیه منابع مختلف به خارج کردن جواهرات و زیورآلات قبل از اسکراب دست ها، در این مطالعه مشخص شد که پیرسینگ های بینی و گوش را میتوان بدون خارج کردن آن ها، توسط ماسک یا کلاه مناسب اتاق عمل پوشاند. لازم به ذکر است در رابطه با حلقه ی انگشتری مطالعات بیشتری مورد نیاز است. بحث: استفاده از زیورآلات توسط پرسنل اتاق عمل و بیماران از نظر ایجاد اختلال در وضعیت کنترل عفونت و ایمنی بیماران، مسئله ی بحث برانگیزی است که مطالعات بسیاری نیز درباره ی این موضوع صورت گرفته است. با وجود اینکه بیشتر مطالعات استفاده از زیور آلات در اتاق عمل را منبع بالقوه ی تجمع عوامل عفونی و میکروارگانیسم ها می دانند، اما هنوز در رابطه با خارج کردن آن ها قبل از اسکراب دست ها یا باقی ماندنشان حین اسکراب و در طول جراحی بحث وجود دارد. در این باره برخی از پژوهشگران معتقدند که اسکراب صحیح دست ها حین استفاده از حلقه ی انگشتری و پوشاندن سایر زیورآلات و پیرسینگ های بدن توسط ماسک و کلاه مناسب در پرسنل اتاق عمل، اختلالی در وضعیت کنترل عفونت ایجاد نمی کند. این در حالیست که برخی دیگر از پژوهشگران معتقدند استفاده از زیور آلات به خصوص حلقه ی انگشتری در اتاق عمل می تواند باعث برهم زدن وضعیت کنترل عفونت شود و منبع تجمع میکروارگانیسم ها باشد. همچنین استفاده از زیورآلات به خصوص پیرسینگ های بدن در نقاط مخفی در بیماران، می تواند آنان را در معرض خطرات شیمیایی، الکتریکی (سوختگی ناشی از کوتر و میکروشوک ها)، بیولوژیکی و محیطی قرار دهد. نتایج: در مطالعات انجام شده در رابطه با مخاطرات استفاده از زیورآلات توسط پرسنل و بیماران در اتاق عمل اختلاف نظر های زیادی وجود دارد به گونه ای که برخی از مطالعات استفاده از زیور آلات را در صورت رعایت اصول صحیح اسکراب دست ها توسط پرسنل اتاق عمل و پوشاندن آن ها توسط ماسک و کلاه مناسب، بلامانع می دانند، در حالی که برخی دیگر از مطالعات صورت گرفته در این باره استفاده از زیور آلات و پیرسینگ های بدن را در پرسنل، منبع بالقوه ی عفونت و عاملی جهت بر هم زدن وضعیت کنترل عفونت می دانند. همچنین طبق مطالعات صورت گرفته استفاده از زیور آلات به خصوص پیرسینگ های بدن در نقاط مخفی توسط بیماران را عامل بر هم زننده ی ایمنی بیماران از نظر شیمیایی، الکتریکی، بیولوژیکی و محیطی می دانند. بنابراین پیشنهاد می شود در رابطه با موضوع استفاده یا عدم استفاده از زیورآلات به خصوص حلقه ی انگشتری در اتاق عمل، مطالعات بیشتری صورت گیرد و جهت احتیاط بیشتر قبل از اسکراب دست ها زیورآلات خارج شده و در محل ایمن نگهداری شوند.

کلیدواژه ها:

body piercing ، wedding ring ، surgical scrub ، surgical site infection ، jewellery ، contamination ، patient safety