باز پژوهشی در اشتراط اجتهاد قاضی نسبت به نظام قضایی کنونی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: سومین همایش علوم انسانی (پیشرفت های نوین در عرصه علم و فراعلم)
- کد COI اختصاصی: ELMCONF03_047
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 808
نویسندگان
دانشجوی دکتری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، رشته فقه جزایی
چکیده
قضاوت یکی از ارکان جامعه ي اجتماعی است؛ لذا بر اساس قول مشهور فقهاء، باید آن را در اختیار مجتهدان سپرد، لکن در نظام قضاییکنونی، بر خلاف قول مشهور فقها عمل شده است و کسانی متصديّ منصب قضا شده اند که، به درجه ي اجتهاد نرسیده اند.اینک سؤالی که پژوهش حاضر، با هدف اثبات پاسخ آن، قدم برداشته است، عبارتست از اینکه: اگر اجتهاد براي قاضی لازم است؛ پستکلیف قضاوت قاضیان، در نظام قضایی کنونی چه می شود؟ و اگر اجتهاد براي متصدیان منصب قضا ضرورت ندارد، پس تکلیف قول مشهورفقها، چه خواهد شد؟در پژوهشی که به روش کتابخانه اي و در قالب توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است، قول مشهور فقها مبنی بر اشتراط اجتهاد، در قالبدو گروه و با بررسی ادّله ي آنها تبیین شده است؛ فقهایی که، اجتهاد مطلق را براي قاضی شرط می دانند و برخی دیگر، مطلق اجتهاد را برايقاضی لازم دانسته اند؛ که در این صورت، مجتهد متجزي نیز داخل در آن خواهد بود.علی رغم قول مشهور فقها، وجه عدم نیاز متصدیان منصب قضا در نظام قضایی کنونی را، بایستی بر اساس تغییر زمان و مکان دراستنباط احکام و نیز تغییر موضوع دانست؛ زیرا، تفکیک بین نظام هاي مدوّن (نظام مشتمل بر قوانین و مقررات؛ مانند نظام قضایی کنونی) ونظام هاي غیر مدونّ (نظام بدون قوانین و مقررات؛ مانند صدر اسلام)، باعث می شود، در زمانی، اجتهاد براي قاضی از شرایط لازم باشد و آن همدر نظام هاي غیر مدوّن است و در زمانی دیگر، چون وظیفه ي قاضی تنها فهم و تطبیق قانون بر موارد است، دیگر نیازي به اشتراط اجتهادقاضی نخواهد بود؛ و آن هم در نظام هاي مدوّن است. بنابراین، قول مشهور فقها را، باید منحصر به نظام هایی چون، نظام غیر مدونّ دانست.کلیدواژه ها
اشتراط اجتهاد، نظام های مدوّن، نظام های غیر مدوّن، اجتهاد مطلق، نظام قضایی کنونیمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.